Federatie tot Bederf der Natuurinteresse

Bioloog Arnold van Vliet onderhoudt  de website Natuurkalender.nl. voor zijn stichting Duurzame Ontwikkeling. Deze kalender is met het voorjaar weer onderwerp van krantenartikelen. Verandering in de natuur wordt hier consequent toegeschreven aan CO2-uitstoot.

De laatste sneeuw smelt weg en de natuur komt tot leven. We belanden in de dramatische periode van opwarming die voorjaar heet. In de Ryptsjerkster(…) Polder zag ik een slechtvalk  jagen. Zij accelereerde, won snel hoogte, sloot haar vleugels in pijlvorm en kluiten smienten stoven verschrikt op.

Altijd gedacht dat die eenden dan vluchten voor hun aartsvijand.
Maar dit weekend las ik inzichten van Arnold van Vliet  via een GPD-bericht in de Leeuwarder Courant. En dus sloeg ik me voor het hoofd: wat stom van me om zo te denken. Ze vluchtten voor de opwarming van de aarde.

Warmtevlucht
Tenminste, deze logica geldt in de wereld van Milieusysteemanalyse  en De Natuurkalender . Van Vliet agendeert opwarming als natuurbedreiging 1 via media, scholen en de kinderafdelingen van de IVN jeugd. Opwarming zou zelfs de oorzaak zijn voor het verdwijnen van weidevogels als de grutto. Deze voorjaarsbrenger komt binnenkort weer terug uit het koude Afrika naar onze hete polders.

Grutto
Er zijn dus biologen in Nederland met inzichten die de veldbiologie  en natuurbescherming eeuwen over het hoofd zag. Kijk maar: In 2003 startte het Ministerie van LNV haar ‘Nederland Gruttoland’project. Zij spendeerden jaarlijks tientallen miljoenen euro’s aan weidevogelvriendelijk beheer. Onderzoeken toonden dat te weinig kuikens overleven. Naast predatie door toename van roofdieren werkt hier de verdere landbouwintensivering met haar zware machines en bebouwing ongunstig.

Zelfs Vogelbescherming onderkent nu schoorvoetend het probleem van predatie, maar het afschieten van roofvogels is ook weer zo wat. En dus keldert het aantal nog wel even, want ook de vergrootschaliging in landbouw zet door.  In ecologentijdschrift ‘De Levende Natuur’gaven Eddy Wymenga en Wibe Altenburg in 2006 een overzicht van de knelpunten. Het woord opwarming, ziet u dat in hun analyse staan?

Klimaatspeculant
Natuureducatie kan zo leuk zijn, door die smurfen echt met natuur in aanraking te brengen. Maar kijk nu wat De Natuurkalender er nu van bakt.

‘De opwarming van de aarde gaat niet ongemerkt aan de Nederlandse natuur voorbij. Met de campagne ‘Nieuwe buren in de natuur’ laten De Natuurkalender, IVN en SKBN zien hoe onze natuur reageert op klimaatveranderingen. Welke planten en dieren verhuizen en verwelkomen we als nieuwe buur? En van welke nemen we afscheid?’

En onder het kopje ‘oude buren’volgt de lijst van klimaatvluchtelingen, waaronder de kemphaan, onze grutto en het korhoen die voor ‘de warmte’in Nederland zouden vluchten. Hadden al die ecologen en vogelbeschermers maar eerder in de glazen bol van milieusysteemanalyse gekeken.

Kopenhagen
Een mogelijke verklaring: Van Vliet is een telg uit de groep van IPCC-lead author Rik Leemans. In Leemans zijn hoofdstuk 4 over klimaatimpact op ecosystemen moesten wij helaas verschillende fouten aantonen. Ook over vogels en klimaat. Van Vliet was tijdens Kopenhagen al te horen bij Vroege Vogels, waarbij hij verklaarde dat vogels vluchten voor opwarming in Nederland.

Van Vliet en vele anderen uit deze groep ondertekenden ook de brief van 55 wetenschappers die het IPCC verdedigden, waaronder 5 personeelsleden van Ecofys. Ik verbaasde me over de ondertekening door stadsecoloog Robbert Snep, waarover ik in het FD vrij positief schreef. (als het terecht is doe ik dat)

Warmer is meestal beter
Natuurlijk reageert de natuur op opwarming, en die reactie is in ons land meestal gunstig. Een beetje slim kind ziet dat de lijst klimaatprofiteurs langer is. Al is ook de lijst ‘nieuwe buren’ discutabel. Want er staan vele soorten, waaronder de nachtzwaluw die hier al eeuwen leven. Er vestigen zich hier meer soorten, maar die heettten in het GPD-bericht ‘exoot’.

De redenering bij ‘exoot’ is hier dat alle opwarming van de afgelopen eeuw door mensen komt, en alles dat mensen doen is ‘niet natuurlijk’. En dus is het ook ‘onnatuurlijk’ wanneer soorten zich aanpassen aan verandering of mensen als verspreidingsvector gebruiken. Tenminste voor biologen die vastklampen aan een statisch, niet-darwinistisch natuurbeeld, zoals ik al in EOS magazine schreef.  Dat zijn er gelukkig niet zoveel meer. Toch mocht de argeloze GPD-journalist dit weekend nog optekenen wat ‘normaal’ is in de natuur en wat niet.

Model minus ecologie=voorspelling
We schreven al eerder een lovende recensie over dit genre wetenschap.  De modellen die de Wageningers gebruiken negeren essentiële basisecologie als habitatkeuze, voedsel, gedrag en beschouwen vogels als een temperatuurgevoelige biomassa. De aanname is dat er een lineaire relatie bestaat tussen de verspreiding van soorten en de temperatuur. Dus: temperatuur is de belangrijkste graadmeter van voorkomen, en niet voedsel en habitat en alles dat een dier tot dier maakt.

Conclusie:
De Natuurkalender had een prachtig project kunnen zijn, namelijk het verzamelen van natuurgegevens en het meten van verandering in de natuur. Kinderen konden zo leren dat niets in de natuur ooit het zelfde blijft, natuur is verandering.

Maar helaas heeft de Wageningse Federatie tot Bederf der Natuurinteresse (WFBN) verklaard dat kinderen een ideale prooi zijn voor fondsenwerving, via het stimuleren van schuldgevoel. Vergelijkbaar met Al Gore’s film in de klas. Ik ga er vanuit dat kinderen slim genoeg zijn om hier niet in te tuinen, maar hun onderwijzers?

En dus kweek je zo IPCC-auteurs die de natuur alleen nog van de computer kennen. Richard Louv had dit angstbeeld nog zo indringend beschreven in Last Child in the Woods. De laatste natuuronderzoeker in het bos.

Mag ik?
Ik heb me voor dit stukje meermalen achter de oren gekrabt. Is het niet te scherp en teveel op de persoon. Via de Natuurkalender worden ook aardige dingen gedaan, en de soep wordt niet zo heet gegeten. Toch, wat mij betreft gaat de WFBN weer in winterslaap.