Bij natuurherstel Waddenzee mag zeehond niet buiten schot blijven

Arjan Berkhuysen, directeur van de Waddenvereniging wekte in Visserijnieuws 15 maart de suggestie dat bijvangst van vis-discards- door garnalenschepen de stand zou drukken van platvis op het Wad. Ergo, om te voldoen aan ‘hersteldoelen’ van Natura 2000 moet de garnalenvisserij minderen, die met ’50 procent is toegenomen’ volgens Berkuysen. Het elimineren van garnalenvisserij zou niet alleen zeegrasvelden doen terugkeren maar ook de visstand opkrikken, zo weet hij.

Zeehondenvraat platvis 4-6 maal groter dan platvisdiscards garnalenvisserij
Om te toetsen of Berkhuysen zijn gevoelens feitelijke grond hebben, moeten we weten: hoeveel platvisdiscards geeft de garnalenvisserij? En we moeten die hoeveelheid in perspectief plaatsen van andere invloeden, zoals de stormachtig toegenomen zeehondpredatie sinds de jaren ’80.

Niet alleen bleef de garnalenaanvoer uit Wad en kustzone afgelopen 10 jaar constant (13-16 miljoen kilo), volgens vangstdata van het LEI. Ook blijkt dat gewone zeehonden 4 maal zoveel platvis onttrekken aan Wad en kustzone dan garnalenvisserij aan discards van platvis over boord zet in 2010, 5-6 maal wannneer je ook de grijze zeehond meerekent.

Liever in garnalennet dan zeehondenbek
Een ander verschil: bij de garnalenvisserij overleeft het merendeel van de over boord gezette jonge platvis door gebruik van spoelsorteermachines, je kunt als vis beter in een garnalennet komen dan in een zeehondenbek. Wel belanden veel discards in meeuwenbekken en zeehondenbekken (een soort puf-pitbulls), die de garnalenschepen volgen.

Kijk maar mee:

Ik haal mijn gegevens uit Zeezoogdieren van de Noordzee van Geelhoed et al, die vooral leunt op zeehonddeskundige Sophie Brasseur van Imares en gebruik géén andere gegevens dan de milieuclubs. Het gaat wel om de juiste interpretatie daarvan.

3 procent vangst garnalenvisserij is platvis
De garnalenvangst op Wad en Noordzeekustzone schommelt al 10 jaar tussen 13 en 16 miljoen kilo. De netto garnalenaanvoer is dus niet verdubbeld in 10 jaar Arjan, alleen verschoof de bulk van aanvoer naar Harlingen (waar die wel 50 procent toenam). Het discardpercentage dat garnalenkotters geven volgens Imares in 2009 en 2010 is 62 procent: 38 procent ondermaatse garnalen, 3 procent platvis, 6 procent rondvis (Tulp et al 2010) en een hoop zeesterren en rotzooi. In een goed garnalenjaar is de totale vangst inclusief discards dus 16 x 1m /42 x 100= 38 miljoen kilo. De hoeveelheid platvis die over boord gaat is dan 1,14 miljoen kilo. (3 procent)

Zeehond: 730 kilo platvis per jaar
Tellingen van zeehonden door Imares in 2010 gaven een aantal van 6000 dieren. Eén volwassen zeehond eet per dag 4 tot 5 kilo vis. Laten we naar beneden afronden om de Firma Zeehondenspek BV te matsen: 4 kilo, waarvan 2 kilo (jonge ondermaatse) platvis. Want volgens Imares-onderzoek aan verteerde eetresten van 28 zeehonden in 2004 vreet een zeehond voor bijna 50 procent platvis, 25 procent kabeljauwachtigen. Dat is per zeehond per jaar dus 2 (helft van 4)x 365 kilo= 730 kilo platvis, waarbij we zien dat 6000 zeehonden dus 4,38 miljoen kilo platvis weghappen in 2010.

Vroeger was alles beter voor platvis, dankzij 1700 procent minder predatie
In 1990 na de inzinking door het zeehondenvirus was nog een populatie van 500 tot 1000 dieren aanwezig, gelijk aan de jaren ’70. Een onttrekking door 500 zeehonden x 365 x 2= 0,365 miljoen kilo. De onttrekking van platvis van het Wad door zeehonden 20 jaar later bijna 4 miljoen kilo per jaar groter. Dat is 1200 procent hogere predatiedruk in 2010 dan in 1990.

Om Arjan te matsen rekende ik de grijze zeehond niet mee.
Laat ik Arjan niet matsen. Eén grijze zeehond vreet 5 kilo vis per dag. Er zijn nu ruim 2000 grijze zeehonden op het Wad en Noordzeekustzone, die 2,5 kilo platvis per dag eten= 365×2,5×2000= 1,83 miljoen kilo platvis- onttrekking in 2010, tegen nagenoeg 0 in de jaren ’80. Dat is 1,6 maal zoveel als de garnalenvisserij aan discards van platvis geeft. Rekenen we toch de grijze zeehond mee met de gewone zeehond, dan moeten we een toename van onttrekking van platvis door (gewone en grijze) zeehonden rekenen van maximaal 1700 procent.

Conclusie: de hoeveelheid discards van platvis uit garnalenvisserij in Wad en Noordzeekustzone is 4 maal minder dan jaarlijks sneuvelt door predatie van gewone zeehonden, 5-6 maal met grijze zeehond er bij. Tegelijk is de overleving van jonge platvis-discards in garnalenvisserij hoog door gebruik van de spoelsorteermachine die het evenwichtsorgaan spaart, terwijl de overleving van door zeehonden gevreten platvis exact 0 is.

Zeehonden hebben een (veel) grotere invloed op platvis in Natura 2000 habitat H1110 a en b dan garnalenvisserij. Wie de ‘hersteldoelen’ voor Natura 2000 van onze overheid/milieubeweging/Imares wil halen- de visstand terugbrengen op het niveau van de voedsel/fosfaatrijke én zeehondarme zeewateren van de jaren ’80- mag de zeehond niet buiten schot laten.

Tenzij Natura 2000-hersteldoelen er niet voor de visstand op het Wad maar voor de overheidsbureaucratie/milieubeweging (waarbij ik ook NIOZ, Groningse Waddensleutelaars en Imares reken) zijn: dan kunt u deze blog als niet geschreven beschouwen. Je zou zeggen milieuclubs, het is niet meer voldoende om het morele gelijk te stutten met oneigenlijke argumenten en veel te veel marketing.