Moet er 18 miljard naar windstroom of naar de zorg?
Twee stappen vooruit en één achteruit
Onder de kop “Energieakkoord: Zijn 1000 windmolens 18 miljard waard?” probeert Michael Persson de schade te beperken die door Martin Sommers is aangericht aan het Volkskrant imago toen die twee uitstekende maar ronduit vernietigende columns schreef (deze en deze) over het wind op zee gedeelte van het energieakkoord. Sommers bewees hiermee dat het de Volkskrant menens is om weer evenwichtig te gaan berichten over klimaat en energie. En zelfs met deze stap terug van Persson blijft de score voor de Volkskrant in 2014 dank zij Sommers vooralsnog positief.
De Volkskrant in spagaat
Na de columns van Sommer moest de Volkskrant natuurlijk met een tegengeluid komen, anders zou 90% van de trouwe lezers in totale ontreddering achterblijven. Men had nu twee opties: Van Calmthout weer eens ouderwets uit het paniekvat laten tappen (maar dat valt zelfs bij de meest verstokte VK lezers tegenwoordig niet goed meer), of een deskundige wetenschapsjournalist vragen om met de echte feiten te komen. Men heeft het tweede gekozen en dat was verstandig. Maar na het zo lang blind volgen van het broeikasevangelie en de grasgroene duurzaamheidsboodschap blijkt dit zelfs voor een topjournalist als Persson een te moeilijke opgave.
Als hij zijn stuk nou als column verpakt had was er niets aan de hand geweest. Maar hij suggereert dat hij Sommer met de harde objectieve feiten corrigeert, terwijl zijn stukje op punten gekleurd is, af en toe onjuist, en principieel de plank totaal misslaat. Ik zal aangeven waar.
1. Kosten die dingen ons echt 18 miljard?
Er staat geen onwaarheid in het antwoord, maar wel slechts de halve waarheid.
Persson suggereert namelijk dat 18 miljard de kosten van het windaandeel in het energieakkoord zijn. Als je de lezer wilt voorlichten over de werkelijke kosten van de te bouwen windmolens dien je toch minstens te vermelden dat het hier alleen het deel wind op zee betreft. Het deel op land is bijna net zo groot , maar voor de SDE aanmerkelijk goedkoper, zeg ergens tussen de 7 en 10 miljard. Toch voorwaar geen kattenpis, laat staan verwaarloosbaar. Samen is wind in het akkoord kaal dus al minstens 25 miljard.
Waarbij het ook wel zo netjes zou zijn om te vermelden dat er nog een aantal directe en indirecte kosten bij komen, zowel op zee als op land. Ik onderbouw mijn inschatting van 43 miljard extra kosten in mijn grote energieakkoord blog in bijlage 9. Persson en ik zullen het niet snel eens worden over de precieze hoogte van deze kosten, maar dat ze er zijn, en dat ze aanzienlijk zijn, valt niet te ontkennen, dus is het niet correct om ze te verzwijgen.
Tot slot is er nog een extra potje bij het ministerie van een half miljard voor als het allemaal wat tegenvalt. Op de 25 miljard niet zoveel maar daar waar het bijvoorbeeld in de zorg bezuinigd moet worden wel zeer pijnlijk.
Alleen de wind uit het energieakkoord komt dus al op aanmerkelijk meer dan 25 miljard uit. En dat is maar 3% van de 16% duurzaamheid uit het energieakkoord. Over de kosten van overige 16% zwijgt Persson in alle talen.
Dat we die kosten niet kennen wil alleen niet zeggen dat ze er niet zijn.
ING: duurzaamheidsdoelstellingen kosten 100 miljard
Het enige onderzoek naar de kosten van de duurzame doelstellingen dat ik tot nu toe heb gezien is dat van de ING, en dat komt op ca. 100 miljard uit, wat in de buurt komt van mijn eigen inschatting.
De transitie in NL van grijze naar groene energieopwekking vergt een investeringsvolume van circa € 100 mld in de periode 2010-2020 om de Europese doelstellingen te halen. Het zwaartepunt van deze investeringen ligt in de periode 2015-2020 maar gemiddeld is circa € 10 mld per jaar nodig.
Overigens stelt men ook zeer grote vragen bij de mogelijkheid om dergelijke astronomische bedragen ooit gefinancierd te krijgen. Ook hierbij de verwijzing naar de andere grote projecten in de Nederlandse geschiedenis.
We hebben het dus niet over de €200 per gezin die Persson noemt maar over pakweg €1000 per gezin per jaar.
De grootste makke van het artikel is dus dat de lezer dom gehouden wordt over wat er echt aan de hand is. Als Persson zich op de hoogte houdt van het debat over het energieakkoord weet hij hoe schandalig nalatig Minister Kamp geweest is bij het beantwoorden van de vraag hoeveel het energieakkoord de energierekening gaat opdrijven (zie “Nederland” in dit blog). Maar hij doet zelf in zijn artikel dus precies hetzelfde.
2. Waarom wist ik hier niets van?
Het antwoord is natuurlijk dat de SER commissie en de regering hier zelf ook geen flauw benul van hebben, er niet in geïnteresseerd zijn, en als het aan hen ligt, niemand hier ook iets over te weten komt. Dat blijkt wel uit de antwoorden op directe vragen aan minister Kamp en aan de voorzitter van de SER commissie Wiebe Draaijer.
Maar blijkbaar vat Persson deze vraag op als ”Waarom heb ik als Volkskrant lezer hier niets over gelezen”, want dat is de vraag waar hij antwoord op geeft. In zijn ijver zijn redactie vrij te pleiten, gaat hij ernstig de fout in: hij stelt dat de Volkskrant al jaren geleden heeft gezegd dat het halen van de doelstellingen maar liefst 20 miljard gaat kosten.
Dat zal de VK best gedaan hebben, maar hier wordt dus gesuggereerd dat de 18 miljard voor wind op zee (ca 1,5% van de 16% verduurzaming) gelijk staan aan de totale kosten van het akkoord. Misschien zit ING te laag, misschien te hoog. Maar of het nu 80 of 120 miljard wordt, de Volkskrant zat er in 2009 dus gruwelijk naast. De kosten zijn maar liefst 5 maal zo hoog! En daar weet de Volkskrant lezer dus nog steeds niets van.
3. Waarom is het dan nu een kwestie?
Volgens Persson is het allemaal de schuld van “een clubje fervente klimaatsceptici, bestaande uit een paar gepensioneerde hoogleraren en andere dwarsdenkers”.
Wij roepen blijkbaar iets wat de Volkskrant lezers allang wisten! Allemaal drukte om niks dus.
Maar het is wel degelijk zo
– dat de 18 miljard nog steeds voor iedereen diep verborgen zou zijn als deze groep niet aan de bel getrokken had (wat Persson ook toegeeft);
– dat de kosten van het energieakkoord wel degelijk vele malen hoger blijken te liggen dan iemand ook maar ooit vermoedde;
– en dat er over de totale kosten nog steeds niets bekend gemaakt is door de minister.
Me dunkt dat het clubje een uiterst belangrijke rol heeft gespeeld en – helaas – voorlopig nog zal moeten blijven spelen.
Want deze rol van waakhond, die eigenlijk door Persson en zijn collega’s vervuld zou moeten worden, laten zij pijnlijk liggen. En blijkbaar bewust, aan dit artikel te merken.
Verder is het omlaag halen van je opponent iets wat in een column gepast kan zijn, maar bij een als objectief gepresenteerd artikel uit den boze is. Als het om de feiten gaat, is niet van belang wie ze naar voren brengt.
Overigens verbleekt Persson’s ster bij het wetenschappelijk gehalte en de staat van dienst van menig “dwarsdenker” in deze groep, dus een iets minder denigrerende toon zou hem beter gepast hebben.
4. Zijn die molens nodig?
Ook hier staat weer een halve waarheid. Inderdaad, volgens de SER commissie is wind op zee nodig als laatste stapje om de doelstellingen te halen. Alle andere opties waren al 100% benut.
Maar sinds wanneer is het halen van vrij willekeurige doelstellingen het enige aspect dat meetelt bij het uitgeven van tientallen miljarden? Is een regering niet verplicht altijd doelmatigheid, kosten en baten af te wegen bij dergelijke ingrijpende beslissingen? Haar eigen CPB heeft nota bene nadrukkelijk gesteld dat er aan de windstroom voorlopig totaal geen behoefte is en de bouw beter uitgesteld kan worden.
En een flink deel van de CO2 die door de wind op zee in het energieakkoord bespaard wordt, wordt overigens weer extra uitgestoten omdat datzelfde energieakkoord de warmtekrachtkoppeling de nek omdraait.
Het enige juiste antwoord is dus: ze zijn niet nodig voor de CO2 besparing, ze zijn niet nodig voor de stroomvoorziening, maar alleen voor het imago van de politici en hun status in Europa.
5. Maar ze helpen toch niets? In Duitsland staan heel veel molens, en daar wordt meer bruinkool verstookt dan ooit.
Inderdaad hebben die twee weinig met elkaar te maken. Maar daarna volgt weer een uithaal naar de sceptici:
“Er is een hardnekkige mythe (in leven gehouden door het eerder genoemde clubje klimaatsceptici) dat molens door hun variabiliteit de efficiëntie van fossiele centrales beperken (die zouden dan steeds aan en uit moeten worden gezet) en daardoor per saldo leiden tot een hogere C02-uitstoot. Er is meermaals aangetoond dat dat onzin is.”
Dit is complexe materie en het is Persson niet aan te rekenen dat hij er niet veel van begrijpt. Wel dat hij er desondanks zo stellig ongenuanceerde uitspraken over doet.
Op zich klopt het dat de directe technische verliezen niet hemelschokkend zijn, maar dat is ook niet de reden waarom de werkelijke opbrengst en CO2 reductie van windparken bij een groot aandeel zo tegenvalt. In de bijlage leg ik uit wat er wel en niet waar is aan zijn stelling. Op dit moment beperk ik me tot de conclusie:
De uiteindelijke bijdrage aan de elektriciteitsvoorziening van Nederland van de in het energieakkoord geplande 10,5 GW aan windenergie zal ergens tussen de 20% en 40% lager liggen dan de theoretische opbrengst. Wind doet dus inderdaad iets. Maar flink minder dan waar men mee rekent.
Daarbij geldt wel: hoe hoger het windaandeel, hoe lager de marginale stroomopbrengst en CO2 reductie. De toename van de bruikbare stroomproductie en CO2 reductie door extra windmolens daalt richting de 10,5 GW sterk en nadert volgens sommige berekeningen zelfs tot nul. De prijs per gereduceerde ton CO2 loopt voor de laatste molens op richting de €500, terwijl de CO2 prijs in het ETS systeem ca €5 per ton is. De op de Noordzee voor €500 gereduceerde ton CO2 wordt zo dus doodleuk tegen €5 aan ETS betaling door een Poolse kolencentrale alsnog de lucht in geblazen.
In deze zin helpen de windmolens inderdaad niets.
Verder: als we de toename van de CO2 productie door het wegvallen van de warmte-kracht-koppeling (WKK) als gevolg van het energieakkoord er vanaf trekken, en de tegenvallende reductie door het grote aandeel meerekenen, blijft er ook geen werkelijke reductie meer over van de wind op zee. Ook op deze manier helpen ze dus niets. Terwijl de WKK voor een fractie van de 18 miljard overeind gehouden kan worden.
Als je per se CO2 wilt besparen, is de wind op zee optie dus veruit de duurste en minst effectieve methode. Maar ik loop hiermee al vooruit op de volgende vraag.
6. Is dat die 18 miljard dan wel waard?
Het antwoord op deze vraag dient uiteraard gebaseerd te zijn op een zorgvuldige kosten-baten analyse.
Er is een enorme overcapaciteit in de stroomproductie. De baten van het sluiten van nieuwe centrales ten behoeve van wind op zee bestaan dus alleen uit een bepaalde brandstof- en CO2 reductie. De vraag is of dit de doelmatigste wijze is om die te bereiken. Volgens het CBP is dat niet het geval. Dan kun je het dus beter niet doen en zijn de molens het geld letterlijk niet waard.
In het tweede deel van het antwoord wordt gesuggereerd dat Nederland economisch voordeel bij de bouw van de windparken op zee heeft. Dat is (overigens ook volgens ECN/EIB rapport) onzin: het geldt ervoor wordt onttrokken aan de koopkracht van de gezinnen, en dus aan de branches waar dit geld normaliter zou worden uitgegeven.
Je dupeert hiermee de volledige Nederlandse middenstand zwaar, die toch al zieltogende is na een paar jaar crisis, en waarvan de teloorgang enorm veel bijkomende negatieve economische en dramatische sociale effecten heeft.
Hiervoor in de plaats creëer je wat extra banen in het buitenland bij de turbinebouwers, en bij de toch al booming Nederlandse off shore industrie, waar men nu al de grootst mogelijk moeite heeft om bruikbare mensen te vinden. Men heeft de thuismarkt verder helemaal niet nodig, want men heeft de handen al vol aan de wind van de grote buren en aan de nieuwe golf oliewinning projecten. Nederland is internationaal al een zeer grote speler in de off-shore industrie.
Werkgelegenheid is dus een drogargument.
7. Zijn windmolens links of rechts?
De politieke kwalificaties over links en rechts laat ik aan Persson over. De Nederlandse sceptici zijn in ieder geval redelijk verdeeld over de politieke richtingen. Het zijn overigens de sceptici die er bij herhaling op gewezen hebben dat het energieakkoord sterk denivellerend is en ook economisch de zwakkeren en middengroepen maar met name de middenstanders het hardst gaat treffen.
Ik wil het nog wel hebben over de slotregel:
“Uiteindelijk helpen windmolens het licht aan te houden. Dat kun je praktisch noemen.”
Het is namelijk zeer de vraag of de windmolens het licht aanhouden. Het tegendeel lijkt eerder het geval.
Duitsland zit nu nog maar op de helft van het windaandeel dat wij in het energieakkoord hebben vastgelegd, en overspoelt nu al voortdurend zijn buurlanden met lokaal onbruikbare stroom, op een manier die de stroomnetten dreigt te overbelasten. Afgelopen jaar heeft het er al een paar keer om gespannen of het Duitse net was plat gegaan.
Duitsland en al deze buurlanden gaan nu ook nog op ongekende schaal extra windparken bijbouwen. Voor wie weet hoe de elektriciteitsvoorziening werkt is het duidelijk: lang voor we ook maar halverwege de voorgenomen 10,5 GW zijn, is een eerste echt grote black-out in West Europa te verwachten.
Dat wordt een schokkende ervaring. Als het in de winter gebeurt, en de storing een dag aanhoudt, vriezen duizenden mensen dood. Wat doet u zelf als het flink vriest en uw CV pompje doet het niet meer? In de auto gaan zitten in de garage tot de benzine op is? Een houtvuurtje stoken op het parket?
Om het over de immense economische schade van een flinke black-out nog maar niet te hebben.
Is dit bangmakerij?
Inderdaad. Maar beter te onderbouwen en véél waarschijnlijker dan de dreigende klimaatrampen die ons jarenlang door de Volkskrant aangepraat werden, en waardoor er nu überhaupt over een energieakkoord gepraat wordt.
Dus vind ik het toch passend om hiervoor in dit verband te waarschuwen.
Bijlage:
Verliezen door een groot windaandeel
Er zijn een aantal gevolgen van het inpassen van een groot aandeel wisselvallige en onvoorspelbare stroom in het net, zeker als dit in een groot gebied gebeurt, zoals nu staat te gebeuren: Duitsland, Nederland, Groot Brittannië en België streven allemaal naar een aandeel van wind in de stroomvoorziening dat vergelijkbaar is met dat van Denemarken.
In dit hele gebied gaat de windstroomproductie gelijk op: de weersystemen zijn zo groot dat je pas kunt middelen als je onbeperkte hoeveelheden stroom kunt uitwisselen met gebieden rond de middellandse zee of tegen de Kaukasus. Daarvan is de komende decennia geen sprake.
Kortom: als wij teveel windstroom hebben, heeft iedereen om ons heen dat dus ook, en kunnen we er niks meer mee.
Denemarken produceert met zijn huidige aandeel wind meer dan 40% van de stroom op een moment dat daar geen gebruiker voor is. Omdat het zo’n klein landje is en er verder nog weinig windparken staan opgesteld rond de Oostzee, kan het die nog weggeven voor opslag aan Noorwegen, maar economisch gezien is die stroom verloren: bij het terugkopen op een windstille dag moet het volle pond betaald worden.
Over tien jaar is dat een fictie: dan moet er flink betaald worden voor elke MWu die teveel geproduceerd wordt.
Dat blijft natuurlijk gewoon gebeuren, want de producent krijgt zijn SDE subsidie per geproduceerde MWu, of daar nu behoefte aan is of niet. Die negatieve stroomprijs loopt dus op tot het SDE subsidiebedrag.
Voor de elektriciteitscentrales is dit desastreus: een groot deel van de tijd staan ze stil. Maar uitzetten kan eigenlijk niet, want dan duurt het te lang om ze op te starten als de wind gaat liggen. Er moet dus altijd een aantal centrales staan draaien, ook al is er al teveel stroom. Ook zonder dat er stroom geleverd wordt, verbruikt een stationair draaiende centrale nog flink brandstof: ca 8% van het vermogen. Met bijbehorende CO2 productie. Maar zelfs vanuit stationair is opstarten nog tijdrovend: een aantal zullen moeten draaien op half vermogen om snelle fluctuaties te kunnen opvangen.
Bij een beetje wind moeten centrales teruggeregeld worden. Daarbij worden ze wat minder efficiënt, en gaan ze flink meer vervuilen. Op nominaal vermogen zijn ze namelijk zeer schoon tegenwoordig. Maar op 60% van het vermogen gaat het flink mis met de uitstoot. Zo gauw een flinke wind opsteekt neemt de uitstoot van echt giftige stoffen (SOx en NOx) dus sterk toe. Windenergie is minder schoon dan men denkt.
Hoeveel verliezen geeft dit allemaal?
Technische verliezen
De daling van het rendement door terugregelen van centrales wanneer de wind opsteekt geeft een extra CO2 uitstoot op het totaal dat maximaal in de orde van enige procenten ligt. Persson heeft gelijk dat dit geen dramatisch effect is.
Bij een stijgend aandeel wind zullen de verliezen van stationair draaiende backup centrales toenemen. Maar hier wordt het moeilijk om te kwantificeren: het is niet te voorspellen hoe de exploitanten en de overheid gaan reageren op de situatie over tien jaar. Ook zal de rol van de huidige WKK installaties volledig veranderen.
Ik zou voor deze verliespost geen percentage durven te noemen. Maar ook dit zal op het totaal aan CO2 uitstoot niet vreselijk uit de hand lopen, en de CO2 reductie van de wind maar zeer beperkt verminderen.
Curtailment
Het hoofdprobleem is de overproductie van stroom: bij de 10,5GW aan wind uit het energieakkoord zal er regelmatig meer windstroom zijn dan de totale stroomconsumptie van Nederland. Die is over 10 jaar niet meer te verkopen aan het buitenland of betaalbaar op te slaan, en dient als verloren beschouwd te worden.
Maar op dat soort momenten moeten er nog steeds voldoende centrales klaar staan om in te springen als de wind gaat liggen. Vanuit stationair opstarten duurt te lang, dus produceren die centrales nog eens éxtra overbodige stroom.
Die overbodige stroom van de combinatie windparken plus draaiende backup centrales is veruit de grootste post in de verliezen, en die neemt sterk toe met het windaandeel. Wij hebben er nu nog geen last van, Duitsland met een twee maal zo groot aandeel als wij maar een beetje (mede dank zij de export) maar daarboven richting het Deense aandeel en dus de 10,5 GW uit het energieakkoord (4x het Nederlandse aandeel) neemt het sterk toe. Daardoor zullen de laatste te plaatsen windmolens nog maar voor weinig extra bruikbare stroom zorgen.
Dit alles is heel moeilijk te kwantificeren. Ik heb een paar weken gestoken in het modelleren van de verschillende windaandelen tussen nu en 20GW maar de uitkomsten bleken wel heel erg afhankelijk van de aannames over de backup centrales. Ik kwam uit op 20% tot 40% verliezen, voor het grootste deel bestaande uit onbruikbare stroom. Het verschil tussen de theoretische en werkelijke CO2 reductie is iets groter.
Interessant is de grafiek uit metingen aan de werkelijke situatie in Ierland.
Die wordt uitgelegd in dit interessante artikel van Fred Udo.
Onderste lijn (totale CO2 reductie bij oplopend windaandeel) loopt bijna vlak bij 50%
De bovenste lijn geeft de gemeten CO2 productie per kWu centralestroom. Die loopt duidelijk op bij stijgend windaandeel.
De onderste lijn toont de CO2 productie per kWu inclusief de windenergie. Die vlakt af bij oplopend windaandeel.
De conclusie is dat in het huidige stroomnet in Ierland (redelijk vergelijkbaar met Nederland) de marginale CO2 reductie bij een met 10,5 GW vergelijkbaar instantaan windaandeel inderdaad duidelijk afneemt.
Capaciteitsvergoeding
Het moge duidelijk zijn dat veel afhankelijk zal zijn van de opstelling van de overheid. Het openhouden van gascentrales is nu al niet lonend meer, zelfs bij het minimale windaandeel dat we hebben. Dat wordt alleen maar erger als het windaandeel toeneemt. De exploitanten zullen dus hun centrales gaan ontmantelen. De warmte-kracht-koppeling (nu de belangrijkste backup voorziening voor windenergie) gaat zoals u weet binnen 10 jaar sowieso voor 2/3 dicht.
Zonder backup is er geen betrouwbare stroomvoorziening meer. De overheid zal dus de exploitanten moeten gaan betalen voor het openhouden en op temperatuur houden van hun back-up centrales, wil u nog TV kunnen kijken als het niet waait. Dit heet de capaciteitsvergoeding.
Welke risicoprofiel men daarbij wil gaan aanhouden wordt een interessante vraag. Hoeveel en hoe lange black-outs zijn acceptabel in verhouding tot hoeveel minder miljarden capaciteitsvergoeding aan de exploitanten?
Dit is wel geen energetisch inpassingsverlies maar wel een kostenpost die niet bij de 18 miljard van Kamp zit. Deze en andere bijkomende kosten vindt u in bijlage 9 van mijn eerste blog over het energieakkoord.
Citaat uit deze lezenswaardige post:
[Het geld voor de windparken] “wordt onttrokken aan de koopkracht van de gezinnen, en dus aan de branches waar dit geld normaliter zou worden uitgegeven. Je dupeert hiermee de volledige Nederlandse middenstand zwaar, die toch al zieltogende is na een paar jaar crisis”
Ironisch genoeg het averechtse resultaat van de Crisis- en herstelwet van 2010, waardoor lagere overheden verplicht zijn om initiatieven voor windparken te honoreren. Noem het maar de Crisisverlengwet.
Voortbordurend op vernoemd citaat:
Het is niet juist als je stelt dat 100 Miljard investeringen hetzelfde is als 100 Miljard lastenverzwaringen. Het gaat alleen om de onrendabele top waar de belastingbetalers (consumenten en bedrijven) direct voor opdraaien.
Of lees ik het niet goed?
@ harrynak
Inderdaad is er verschil tussen de kosten van de duurzame transitie en de kosten voor de burger.
Helaas niet zo heel veel, omdat de werkelijke waarde van de duurzame energie vaak erg klein is vergeleken met de kosten, en omdat er voor deze transitie op veel meer manieren geld aan ons gezamenlijke budget onttrokken wordt dan via de direct zichtbare SDE subsidies.
Laat minister dat maar eens haarfijn uitzoeken! En anders maar een parlementaire enquête.
@ Rypke : Compliment! Kundige debunking van Persson’s verachtelijke riool-journalistiek in de Volkskrant omtrent de geheel verzonnen toegevoegde waarde van de geplande windturbineparken op zee, zoals in het SER energie-akkoord gesteld. Overigens ben ik van mening dat minister Kamp moet aftreden, wegens persoonlijke fouten in de presentatie van de echte energiekosten cijfers bij het energie-akkoord.
Ahum Turris zonder Rypke tekort te willen doen, het stuk komt van Theo. Verder geheel eens met je, het is een duidelijk overzicht hoe we verschrikkelijk belazerd worden door Kamp en cs. Jammer dat de volkskrantlezers dit niet onder ogen krijgen.
Ja, Theo natuurlijk, prima stuk! Dat gebeurt als je een tussendoortje snel leest / typt op je werk. Overigens Rypke ook alle lof voor zijn dagelijkse zakelijke en feitelijke kritiek en satire op het Groene Politieke Circus in Nederland.
@ Theo Wolters.
Goed, duidelijk stuk. Toch wat commentaar.
Behalve dat fossiele centrales het vermogen moeten leveren waar de windenergie onvoldoende is moeten deze centrales ook de netspanning en frequentie regelen. Bij een zeker windaandeel zal dat niet meer lukken. Ik denk hierbij vooral aan een plotselinge verstoring zoals het ongewild afschakelen van een centrale, het uitvallen van een hoogspanningsleiding door weersomstandigheden( heb ik zelf meegemaakt )
Tennet zou daar een uitspraak over kunnen doen.
U liet een grafiekje zien van de co2 productie per kw uur van de fossiele centrales in Ierland bij afnemende productie van die centrales.
Onder die omstandigheden regelen de gascentrales als eerste af ( met hun lage co2 uitstoot per kw uur) en de turf en kolen centrales draaien door. Het prijsverschil tussen kolen, turf en gas veroorzaakt gedeeltelijk de toename van de co2 productie per kw uur.
Het is waar dat het energieakkoord uitgaat van een aantal optimistische zaken zoals de 40% kostendaling en de 40% rendement van molens op land. Maar is dat schandalig?
Het uitgangspunt van Kamp was om binnen de begroting te blijven van het regeerakkoord en zonder die zonnige aannames was dat dus niet mogelijk.
Theo Wolters meent in de toekomst te kunnen kijken en nu al te stellen dat het niet gaat lukken. Nou, wie weet, ik heb geen kristallen bol, maar hou toch rekening met een aantal nieuwe ontwikkelingen. De aannemers moet je hoe dan ook de duimschroeven aandraaien en tot kosten verlaging dwingen. Op deze manier gebeurt dat. Het is ook niet zo dat automatisch hogere kosten bij de burgers komen te liggen. Minder molens is dan ook een optie. Het is dan opnieuw een politiek issue. De groene industrie heeft zich gecommitteerd aan de kosten. Iedereen kijkt mee de komende jaren en de groene gemeente gaat voor schut als het de doelen bij lange na niet gehaald worden. En dat is nu de winst van dit akkoord met op het eerste gezicht onhaalbare uitgangspunten. ECN gaat voor schut, niet Henk Kamp. “Maar ik moet helemaal geen windmolens!” horen wij hier de in zich zelf gekeerde windmolen alarmisten hardop denken. Ja, dat snap ik, Maar de afspraken zijn al lang geleden in Europa gemaakt. Er is geen ontkomen meer aan. Een ijstijd op korte termijn misschien… Maar zoals ik zei: Ik heb geen kristallen bol.
De overheid als projectmanager om de kosten te drukken……lachwekkend.
dat staat er niet en dat wordt niet bedoeld.
de overheid heeft democratisch gekozen budget voor die groene zut en probeert het zo in te richten dat het minimale extra risico’s en kosten voor de burger met zich meebrengen.
so far is het Nederlandse systeem voor SDE+ het minste domme van alle EU systemen omdat het geen voorkeur voor technologie maar voor lage (minst dure) kosten heeft.
echter het regeerakkoord vereist een versnelling naar 14% in 2020 en derhalve moet voor WOZ een uitzondering worden gemaakt (we hebben geen bergen, we hebben geen geisers, we hebben geen zon, we hebben teveel mensen voor wind op land en we hebben geen oerbossen – we hebben alleen wind op zee)
@ Vruggink: (1) Aandelen in Henk Kamp? (2) Als een politicus liegt of maar de halve waarheid verteld aan de 2de kamer, dan eis ik als kiezer aan mijn volksvertegenwoordigers dat ze hun zaagwerk doen.(3) “meent in de toekomst te kunnen kijken” (4) Dat is juist toch de “kwaliteit” van het IPCC en haar klimaatalarmisten?
Lekker doorwrocht stuk Theo.
Maar als techneut snap ik iets niet.
Je schrijft:
“Het hoofdprobleem is de overproductie van stroom: bij de 10,5GW aan wind uit het energieakkoord zal er regelmatig meer windstroom zijn dan de totale stroomconsumptie van Nederland. Die is over 10 jaar niet meer te verkopen aan het buitenland of betaalbaar op te slaan, en dient als verloren beschouwd te worden.”
Maar stroom die niet wordt verbruikt kan toch helemaal niet opgewekt worden?
Of bekijk je dit nu zuiver economisch?
@Leo
Met gratis weggeven en negatieve stroomprijzen zijn er nog een aantal afnemers te bewegen om meer stroom te verbruiken (bv koelhuizen), en is de export te stimuleren . Maar uiteindelijk moet je de wieken van de molens uit de wind draaien.
Dit is allemaal op termijn niet zo statisch. Al voor deze ontwikkeling nog maar halverwege is, is negatieve stroomprijs zo gangbaar dat er wel middelen gevonden worden om daar wat mee te doen. Er zijn al industrieën die best vaak gratis stroom willen afnemen, en er zijn legio opslagplannen, zoals waterstof maken. Een flink aantal elektrische auto’s draagt ook bij.
Dat die oplossingen meestal zelfs bij gratis stroom niet renderen is een flinke rem natuurlijk. Maar als de stroomprijs maar negatief genoeg wordt, wordt elke opslagoplossing betaalbaar.
Voor de samenleving als geheel lopen de kosten dan natuurlijk nog veel verder op.
Zo is het duidelijk Theo, bedankt.
.
Euheeuh, waar kan ik me inschrijven voor die overtollige stroom? Zet ik wel een daverende accu neer, want als ik geld toe krijg wil ik wel doen alsof ik hartstikke groen bezig ben… ;)
@Leo
Haha nee, de burger betaalt natuurlijk gewoon 23 cent!
Maar er is een ander argument voor die accu en dat is de toenemende kans op black-outs. Moet je eens zien hoe de zonnepanelen met accu de winkel uitvliegen als we de eerste stroomloze dag hebben mogen meemaken!
http://www.nedap.com/nl/marktgroepen/energy-systems/
Ach ja, de black outs. Het stokpaardje van de windmolen alarmisten. Het zou goed zijn als er eens een keertje eentje kwam. Tot nu toe niet veel van gezien of gehoord…
Nog even dit bericht van 14 januari 2014
“De aanhoudende kou in Amerika zorgt voor een forse toename in de energievraag. Enkele conventionele centrales zijn echter uitgevallen door de extreem lage temperaturen. In verschillende staten bood windenergie uitkomst. In onder meer Texas, Connecticut en Massachusetts werd het tekort in reguliere energie aangevuld door de energie die door windmolens werd geleverd. In Nebraska leverden de windmolens zelfs een record van 216 megawatt, voldoende om aan de vraag te voldoen. Een blackout in twee grote centrales in Texas, samen goed voor 2 gigawatt, werd eveneens in zijn geheel opgevangen door windenergie productie. “
216 Megawatt een record? Hoeveel tientallen huishoudens zijn er mee van stroom voorzien? Verdiep je eens in de materie Herman je “argumentatie” komt wat zielig over. Wel kudos voor inzet.
Wind energie maakt nog steeds niet meer uit dan 10% van Texas’ energie voorziening.
216 MW is vermogen. als dat een uurtje aanstaat heb je 216 MWh aan energie.
of 216 veel of weinig is hangt natuurlijk van de context af. zonder context is dit record nietszeggend.
Als er een black-out komt is dat uiteraard omdat er iets mis gaat in centrales, leidingen of schakelstations, niet omdat er een windmolen kapot gaat. Het systeem wordt extreem veel zwaarder belast bij een groot aandeel wisselvallige bronnen en bezwijkt daaronder.
“Maar stroom die niet wordt verbruikt kan toch helemaal niet opgewekt worden?”
Klopt.
Zodra er geen verbruikers worden aangesloten zal de molen alleen spanning (230 V) opwekken bij nul ampere.Deze draait dan zonder vermogen te leveren (omdat spanning maal stroom is vermogen).
Dit geldt voor iedere spanningsbron van batterij t/m kerncentrale.
Indien er in zo’n situatie (bijv. geen vraag naar ernergie) wel veel wind zou staan moet de molen worden afgeremd.
Dat kan gedaan worden door de bladen te verstellen of botweg een dummy belasting aan te sluiten die vervolgens zijn warmte in de atmosfeer dumpt.
Omdat ie anders in stukken vliegt en een ramp aanricht tot honderden meters in de omtrek.
@ Vruggink: Probeer geen bewezen feiten te ontkennen, daarmee daalt je betrouwbaarheid en bevestigd je trollen signatuur. Is dus een domme grondhouding van iemand die vooral serieus genomen wil worden.
Power grid blackouts of power grid outages zijn veel voorkomend ook zonder weersafhankelijke windturbines en zonnecellen: http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_major_power_outages#2013
Punt is, als plotseling overaanbod van elektriciteit de afname van elektriciteit plotseling gevaarlijk overtreft, dan branden schakelunits door. Bij toenemende percentages weersafhankelijke energie (Wind & PV) is de kans op een dergelijke power outage door plotselinge overbelasting van het grid ook aanzienlijk groter geworden. http://climategate.nl/?s=blackout&x=4&y=15
De kans op een power outage door overbelasting van het net (inclusief de toegenomen kans door weersafhankelijke energie) is nu vele malen groter dan de kans op radioactieve straling vanuit een kerncentrale.
Nou Turris, Dat is op zich wel een goede toevoeging van je: “Power grid blackouts of power grid outages zijn veel voorkomend ook zonder weersafhankelijke windturbines en zonnecellen”
Precies, en zo moet je het zien. Weet je wat het is beste Turris, rondom de wereld staan al jaren lang gigawatts aan wind en zon energie opgesteld zonder noemenswaardige problemen. Die duizenden ingenieurs in de USA, UK en Germany weten het toch aardig te regelen tot nu toe….
Oh wacht…… Dat was geluk hebben. Het grote ongeluk gaat nog komen…. Net zoals de grote opwarming…. ooit. Daarom is een windmolen-alarmist net zoiets als een klimaatalarmist.
Weet je Turris, dat grote ongeluk? Dat gaat vast een keertje komen. Er is geen enkele bedrijfstak die ontsnapt aan ellende.
Eigenlijk ben je gewoon een irritante trol die het niet eens waard is om maar 1 letter aan te besteden, bovendien wordt je boos als er een keertje-omdat je zo irritant bent- met je gedold wordt, maar als je langer dan 1 week hier meegelezen had dan had je kunnen lezen dat in het Voorbeeldland Duitsland de ingenieurs inderdaad heel kundig al menig blackout hebben kunnen voorkomen, bovendien willen Tsjechie en Polen maatregelen bij hun grenzen om die piekstroom uit Duitsland te weren van hun net. Maar dat is allemaal gewoon toeval natuurlijk, iedereen in Europa zingt den lofzang op de windmolens. Ik mag niet onbeleefd zijn tegen dissidenten/trollen, maar wat mij betreft rot je gewoon weer op naar Joop/Indymedia waar je vandaan gekomen bent.
Herman, ik begrijp de functionaliteit van je cynische toon niet zo goed. Tenzij je irritatie wil opwekken natuurlijk.
To the point:
Boven een bepaald percentage zon en wind in het elektriciteitsnet wordt de inpassing een probleem.
Alles is natuurlijk beheersbaar natuurlijk maar dan moet je feitelijk afschakelen dan wel elektriciteitsopslag bouwen.
En dat is logischerwijs nogal duur.
Black outs komen niet zo vaak voor en dat kan best zo blijven omdat de TSO’s vrij prudent zijn. Echter met meer RES wordt het voorkomen van blackouts of beter gezegd het systeembeheer duurder.
Maar dat wist je toch al?
Een zekere cynische ondertoon kan ik niet ontkennen. Deze is niet bedoeld om irritatie op te wekken. En ik neem aan dat de mensen alhier niet van suikergoed zijn. Soms is dat effectief, soms pakt dat wat minder goed uit. Verder moet je denk ik oppassen voor selectieve verontwaardiging. Als ik naar de hoeveelheid drek kijk die sommigen de afgelopen dagen over mij heen menen te moeten uitstorten dan vraag ik mij af in wat voor een tent ik ben aangeland.
Ik maakte een vergelijking met alarmisten, en dat is denk ik wel functioneel. Tenminste, dat was de bedoeling. Neem bijvoorbeeld een schaliegas-alarmist: Alle nadelen worden overdreven en sterk uitvergroot. Alles is zwaar giftig en dat soort onzin. Windmolen tegenstanders moeten oppassen niet in een zelfde soort denkpatroon terecht te komen. Wat er ook gebeurt, windmolens zijn slecht voor ons. Een discussie op feiten is dan niet meer mogelijk.
To the point:
“Boven een bepaald percentage zon en wind in het elektriciteitsnet wordt de inpassing een probleem. ”
Absoluut, dat valt natuurlijk niet te ontkennen. En als er geen oplossingen komen zoals uitbreiding netwerkcapaciteit of opslag dan is er ergens een eindpunt aan windenergie. Het lost zich dus vanzelf op. Het is goed dat er mensen zijn die daar voor waarschuwen maar het is denk ik niet een reden om direct alles maar stop te zetten. Het zal zich vanzelf wijzen.
Ik ben geen fan van windenergie, maar een zeker aandeel in de energiemix is denk ik wel goed. Het kent een aantal voordelen, maar duidelijk nog steeds ook een aantal beperkingen.
@ Vruggink: Ontkenning is de eerste fase ziekelijke dwaasheid. Je ontkent alles, behalve de 40 jaar durende groene waandenkbeelden vanuit de leugens/doemdenken van de Club van Rome.
Tijd om even te recappen:
Kamp Theo Wolters, Climategate enz. zegt:
het Energieakkoord kost véél meer dan is opgegeven en zal de huishoudens €1000 in koopkracht doen kosten.
Kamp Kamp, het Kabinet, Greenpeace, WWF en vele andere interested parties, talking heads, duurzame guru’s alsmede Herman Vruggink en Harrynak zegt:
doordat het SDE+ is gemaximeerd op 18 Miljard gaan de huishoudens slechts (!) €200 in koopkracht achteruit, bovendien moet het allemaal 40% goedkoper (die dus door ons zelf met 18 Miljard wordt gefinancierd).
Het is me allemaal nog steeds onduidelijk, dat energieakkoord:
1) Wie wordt de opdrachtgever? Degene dus die de rekening gaat betalen? De overheid? Banken (die we dan weer overeind moeten houden als het misloopt)? Investeerders zoals pensioenfondsen? Is het al bekend wie die investeerders zijn?
Een groot gedeelte van de investering gaat overigens naar het buitenland, Duitsland, Denemarken, China.
2) Nogmaals want niemand heeft mij antwoord gegeven, wat wordt 40% goedkoper? Wie gaat dat bepalen? Wie gaat dat controleren?
3) Wat als het allemaal duurder blijkt te zijn, vaak is dat pas veel later bekend, wie gaat de rekening dan betalen. De investeerders kijken wel uit want die zijn niet zo naief als de Regering en de NGO’s. De laatste 2 jaar is het niveau van investeringen in duurzame industrie een stuk minder geworden want Duitsland, Spanje en UK hebben in de gaten dat de duurzame energie-subsidie een zwart gat is geworden.
4) Als het allemaal niks wordt en de investeerders zien er niets in is dit circus dan allemaal voor niets geweest. Window-dressing? Profilering voor latere EU baantjes voor onze carriere politci? Marketing voor de duurzame guru’s en transitie charlatans?
Al met al een zooitje IMHO.
Een aantal punten.
*Kamp heeft er in de aanloop van het energieakkoord er steeds op gehamerd dat de kosten binnen de perken moesten blijven. Weinig ruimte voor lastenverzwaring voor de burgers.
* Een strijdpunt is steeds geweest de keus tussen biomassa (goedkoper) en windenergie. Op het laatst hebben bedrijven als Ballast Nedam, Van Oord en Eneco druk gezet door gezamenlijk te stellen dat windparken op zee over enkele jaren 40 procent goedkoper kunnen worden aangelegd. Dit kan de overheid miljarden euro’s aan subsidie schelen, en daardoor is ook die 14% binnenbereik in het budget dat Kamp voor ogen had. Het kabinet is volgens Eneco tussen 2020 en 2025 liefst 4,4 miljard euro goedkoper uit dan in het regeerakkoord is begroot.
* Iedereen mag in principe een consortium oprichten, investeerders zoeken, en een vergunning aanvragen zodra de concessies worden uitgegeven. En als niemand daar zin in heeft en investeerders wegblijven? Tja, dat is dan een probleem. Er zijn mensen die dit als het grootste obstakel zien. Jan Kees de Jager heeft dit onderzocht en het blijkt dat banken de terugverdien tijd te risico vol vinden. Naar oplossingen worden gezocht. Het gaat vooral om de achtergestelde leningen.
* De overheid bouwt hoe dan ook GEEN windmolen parken.
* Gezinnen gaan hoe dan ook nooit €1000 extra betalen op hun energie rekening vanwege deze windmolens. Ook al lopen de kosten stevig uit de hand. Aanpassingen in de toekomst die richting op is gelijk aan politieke zelfmoord.
* De Groene industrie heeft echt iets waar te maken. Indien ze er een puinhoop van maken dan zien wij geen vervolg meer.
@ Vruggink: De overheid (VVD/Kamp) subsidieert windparken/windenergie. Is grove geldverkwisting van belastinggelden aan volstrekt ineffectief klimaatbeleid.
@Herman,
De gezinnen gaan voor de wind op zee in het EA op directe manier via de SDE niet meer dan 18,5 miljard betalen (er is nog een “voorziening” van een half mrd), dat zijn de €200 waar je het over hebt.
Maar die levert maar ca 1,5 % van de 16% verduurzaming uit het energieakkoord op. Kamp weigert om de meest directe vragen te beantwoorden over wat het hele akkoord gaat kosten.
We weten al wel dat er aan wind op land nog eens 7 tot 13 mrd zal worden gesubsidieerd. Zitten we op 30 miljard.
Dan is er nog de enorme hoeveelheid biomassa bijstook (ook peperduur) en de andere maatregelen. Aan directe kosten had Kamp nooit met minder dan 50 miljard kunnen komen.
Dat is al €500 per jaar per gezin!
Maar een deel van de 40% besparing heeft te maken met de financiering: het naar voren halen van subsidies, het naar Tennet overhevelen van de kosten van de aansluiting etc. Ook schijnen er allerlei andere geldstromen naar exploitanten te gaan (o.a. “innovatiesubsidies”). Ook dat komt allemaal uiteindelijk weer uit de koopkracht van de burger.
En dan zijn er nog enorme indirecte kosten (onder “integrale kosten in mijn blog, bijlage 9 ). Daarbij kom ik op 43 mrd extra kosten voor de samenleving, alleen zitten die niet in de SDE dus Kamp doet alsof ze niet bestaan.
Mijn 100 mrd voor alleen de wind (op land en zee) in het EA akkoord is wellicht wat te hoog ingeschat, maar laat Kamp maar eens voorrekenen dat de totale kosten van het hele EA onder de 100 miljard blijven.
De ING kwam al lang geleden op zo’n bedrag uit. Het telkens weer uitgaan van die 18 miljard is misleidend en moet maar eens afgelopen zijn.
@Theo,
Er is een energieakkoord. Hierin zijn de kosten keihard in opgenomen. Ook de beloofde 40% kostendaling is hard benoemd. Dit is niet eens een ontsnappingsclausule, zoals ik het eerder heb genoemd, maar meer dan dat, het staat namelijk gewoon zwart op wit. Kan het in de praktijk tegenvallen? Vast wel, maar dat is niet het probleem van de burger, maar in eerste instantie met alle betrokken partners die de beloften zwart op wit hebben toegezegd. Laten de groene aannemers het nu maar waarmaken, en zo niet? Tja jammer dan, dan halen we die 16% dus gewoon niet. Het is dan absoluut niet zo dat we dan eventjes gaan bijleggen met z’n allen.
@Herman
Welke kosten zijn in het energieakkoord opgenomen? Ik ben heel benieuwd! De ondertekenaars die ik gesproken heb wisten niet beter dan het EIB rapport van 10 miljard voor het hele akkoord.
Er staat volgens mij geen enkel bedrag in. Die 18 miljard heeft Kamp ook alleen maar genoemd onder druk van de kamervragen.
Jij kletst ook weer vrolijk over 40% kosten verlaging (op 18 miljard) alsof het de kosten van het hele akkoord zijn. Houd daar nou eens mee op!
En onderschat de vindingrijkheid van de ambtenaren niet als het erom gaat om door de bewindsman gewenste ontwikkelingen via allerlei trucs doorgang te laten vinden. Ik krijg steeds mee informatie waaruit valt af te leiden dat er geen investeerders zullen zijn voor de wind op zee plannen.
Wat zal Kamp dan doen? Afgaan voor de kamer en Europa, of de elektriciteitsmaatschappijen dwingen om de parken toch te bouwen?
Je vertrouwen in de politiek en de Groene industrie is schattig maar erg naief. Keer op keer is bewezen dat de politiek zijn woord niet houdt en de Groene industrie haar business plan op ideologie baseert ipv economische afwegingen, waarna de belastingbetaler de rekening moet betalen.
Banken zijn niet voor niets huiverig die hebben dezelfde scepsis als ik, denk ik. Vooral het met de temp gevoeligheid allemaal schijnt mee te vallen en zelfs de EU de klimaat gekheid gaat inzien.
Mijn inschatting is dat het Energieakkoord als een nachtkaars uitgaat nadat men in de twten gaat krijgen dat het windmolenpark hopeloos overbodig is.
De tijd zal het leren niet? We gaan het volgen….
Op een andere blogsite?
is goed – ga jij maar naar een andere blogsite
DOEIII
@Theo,
Nee, ik zeg helemaal niet dat die 18 miljard alle kosten zijn. Hoe kom je daarbij? Waar heb ik dat gezegd? Die 18 miljard komt nu eenmaal regelmatig ter sprake omdat dat deel de windmolens op zee zijn. Een relatief erg duur stukje. In 4.2.2 Wind op zee, staat de 40% kostenbesparing keurig vermeld. Een getekende belofte dus van de industrie. De totale begrote uitgaven voor duurzame energie liggen in het regeerakkoord al vast. Denk je nu werkelijk dat daar zomaar met miljarden bovenuit gekomen mag worden?
In het energieakkoord staat: “Per saldo leidt het energie akkoord tot een forse lasten verlichting voor burgers en bedrijven ten opzichte van de plannen in het regeerakkoord. ”
Kosten waren dus al begroot in het regeerakkoord.
De uitgaven zijn dus allemaal afgesproken in het regeerakkoord. De voorstelling van zaken alsof we zomaar 100 miljard uit gaan geven zonder dat wij daar erg in hebben, is bespottelijk. Nu geloof ik best dat ambtenaren vindingrijk zijn om een paar honderd miljoen weg te poetsen, maar 100 miljard is andere koek.
En nogmaals, al zou het 1000 miljard kosten. NIET op kosten van de burger.
Als je de cirkelredenering maar vaak genoeg herhaalt, dat de duurzame energiekosten zullen dalen, ga je er uiteindelijk ook zelf in geloven. De afgelopen 15 jaren is er uitsluitend een 4-voudige explosie van de duurzame energiekosten zichtbaar geweest, goed gecamoufleerd door de rijkssubsidies uit de zak geklopt bij de arbeiders en hardwerkenden in Nederland. Bovendien is er totaal geen technische/economische doorbraak te verwachten in de windturbine-technologie. Als je de historische duurzame energiekostenstijging op de IPCC-manier extrapoleert, wat krijg je dan voor een uitkomst voor de volgende 15 jaren, Herman? Een hockeystickcurve!
Kan zijn dat je gelijk hebt Turris, maar het is toch een probleem voor de aannemers. Er is door hen getekend voor 40% kostenverlaging.
Ze zullen zich in realiteit terugtrekken. De lont onder het SER-energie-akkoord brandt naar mijn schatting nog zo’n 6 maanden voor het wordt opgeblazen.
Herman, wordt nu eens wakker.
Wie denk je dat die fictieve biljoen van jou dan wél gaat betalen? De bedrijven soms?
Forget it.
De kosten worden gewoon op de burger afgewenteld. Dat doet ieder bedrijf, anders zouden ze failliet gaan.
Dus? De prijs voor de consument (= de burger) gaat dan gewoon omhoog.
Verder kan het best zijn dat ze een prijsplafond hebben afgesproken, maar als jij denkt dat ze zichzelf daaraan moeten houden heb je de laatste 25 jaar behoorlijk onder een steen geleefd. Het rijtje Oosterschelde-kering, Betuwelijn, JSF en HSL kan worden aangevuld met tientallen, zo niet honderden kostenoverschrijdingen die door iedereen als zoete koek worden geslikt. En aan het eind ALTIJD door de burger/consument worden betaald, want er is niemand anders die het KAN betalen.
Zo moeilijk is het toch niet te begrijpen?
@Herman,
Ik heb nu echt geen idee meer van wat je wilt zeggen.
De feiten:
– Niemand weet wat het energieakkoord gaat kosten.
– Niemand wist wat het regeerakkoord aan duurzaamheid ging kosten
– Die kosten zijn allemaal keurig buiten de rijksbegroting gehouden dus niemand was er ook in geïnteresseerd, en ze zijn dus NIET ingeboekt
– De meeste van die kosten vallen pas na deze regeringsperiode maar worden nu al wel vastgelegd.
– Kamp weigert te vertellen wat de kosten voor de burger zullen zijn
– De beste berekeningen zijn die van ING en mij (bij gebrek aan beter) en dan kom je in ieder geval boven de 100 miljard. Dat is meer dan €1000 per gezin per jaar.
– Dat gaat de burger pas vijf jaar later voelen dan het moment dat de regering de verplichtingen aangegaan is, nl als de molens draaien en het net verstoren.
Dan mogen ze nog 15 jaar doordraaien en (incl landmolens) 30 miljard incasseren.
– Dan is het te laat om boos te worden op bewindslieden die allang weer uit de politiek verdwenen zullen zijn.
– En het kwaad is dan geschied: dramatisch koopkrachtverlies en een nieuwe recessie van een jaar of tien.
Maar de artikelen van Sommer in de Volkskrant zijn nog maar het begin. De mainstream media worden eindelijk wakker. Mocht er nog iemand geïnteresseerd zijn om in de parken te investeren (de inside info die ik heb suggereert dat de financiële instellingen al afgehaakt hebben) dan ontgaat hem de komende maanden na het lezen van de kranten werkelijk alle lust!
Ik geef het energieakkoord nog een half jaar.
Wat exact de kosten gaan worden weten wij niet, dat antwoord ligt in de toekomst. Valt het mee? of valt het tegen? Het is maar net aan wie je het vraagt.
Wat ik probeer duidelijk te maken is dat dit er niet toe doet, geen drol. Wat er toe doet is wat de kosten voor de burger zijn. En dat is sterk gereguleerd. Daar zijn duidelijke uitspraken over gedaan in het regeerakkoord. Een verhoging van energie belasting zit tot 2020 al lang in de pen, dat weten wij nu al. Wat wij ook zeker weten dat dit NIET 500 Euro per jaar zal zijn. Onzin, lariekoek, grote flauwekul. Vergeet niet dat de energiebelasting nu al 4,4 miljard per jaar opbrengt. Wat we ook weten dat de SDE+ pot, gevuld met die energiebelasting waarschijnlijk gaat groeien tot 3 miljard per jaar in 2020. Beschikbaar is dan zo’n 45 miljard in 15 jaar, de periode waar wij het over hebben. Volgens mij kan je daar wel de kosten van betalen. En zoals ik al eerder zei, kom gerust aan met 100 miljard, er is namelijk werkelijk geen enkel automatisme dat dus de burger dat gaat betalen. Dat is politiek volstrekt kansloos.
En NEE, die verplichting is de regering niet aangegaan, hoe kom je daar nu toch bij? Kletskoek. De subsidie bijdragen liggen in principe vast, dat is de verplichting die is aangegaan. Niets meer en mogelijk veel minder.
Jij geeft het energieakkoord een half jaar. Mooi, dan kunnen we wedden. Ik denk dat het staat als een huis.
Die Groene Ondernemers waar Herman Vruggink zo vrolijk aan refereert gaan bij tegenwind gewoon failliet. Ene Jan Paul van Soest heeft daar wel ervaring mee.
Probleem daarna is dat de huishoudens via hun energierekening nadien nog een extra bedrag mogen gaan ophoesten.
De Groene ondernemers in kwestie zijn Van Oord, Eneco, Siemens, Heerema en dat soort kaliber. Inderdaad, bij tegenwind kunnen ook deze bedrijven failliet…. maar ik denk van niet. En dan het simplisme om te veronderstellen dat dit dus bij de burger terecht komt….
@Leo,
Er zijn twee zaken die je over het hoofd ziet:
1. Projecten als Oosterschelde-kering en JSF zijn overheidsprojecten. Dan draagt de overheid het risico. Met de windmolens is dat niet zo. De overheid draagt ‘slechts’ bij met vastgestelde subsidies.
2. Er is een stevige concurrentie in de energiemarkt. Een partij die een tegenvaller heeft met een windmolenpark kan dat niet zomaar door rekenen aan de klant. Zo werkt het allang niet meer.
Er wordt gewoon een werkmaatschappijtje opgericht. Die contracteert dan weer allerlei ondernemingen. Een aantal van die ondernemingen zal weten te bekokstoven dat ze preferente schuldeiser worden. Heerema is nu al zo handig dat ze zelfs (tegen betaling) de opslag/overslag verzorgen. Wel zo handig als je je retentierecht moet gaan uitoefenen. Daarnaast zijn er leveringsvoorwaarden. Doorgaans zijn die zo opgesteld dat het uitvalrisico van de opdrachtgever voor de leverancier tot een minimum wordt beperkt.
Vruggink, het zal Heerema, Van Oord, Siemens en weet ik wie een worst wezen wat er met het opgeleverde produkt gebeurt/gedaan zal worden. Hoofdzaak is dat zij betaald krijgen voor het uitgevoerde werk.
Dus als het tegenzit dan staat er ergens in de toekomst een failliet windmolenpark. Zie je al de analogie met wat bekende banken????
Nee menner Boos, ik zie geen enkele analogie met bestaande banken. De reden: de subsidies zijn er doodeenvoudig te hoog voor. Voorbeeld: Park Gemini: kosten 2,8 miljard. Toegezegde subsidie 4,4 miljard. Kan je best nog wel wat foutjes permitteren… Als we allemaal met jouw instelling in het leven staan dan kan er helemaal niets meer ondernomen worden….
Die analogie hoef je niet te zien hoor Vruggink, maarre
de subsidies zijn er eenvoudig te hoog voor…… Kent u het grapje dat de meeste mensen uiterst betrouwbaar zijn. Tot ze moeten rekenen met miljoenen…..
De partijen die je opnoemt zijn betrokken bij de bouw. Eneco gaat uit van een vaste exploitatiesubsidie en zal voor dat deel een apart werkmaatschappijtje oprichten. Zou me verbazen als het niet zo zou zijn.
Als we allemaal met jouw instelling in het leven staan, dan werd er helemaal niets ondernomen!
Op weg naar 40% kostenbesparing….
http://www.duurzaambedrijfsleven.nl/60906/5-kostenbesparende-manieren-voor-wind-op-zee/
Dergelijk heet gepolitiseerd wishful thinking, door topambtenaar EZ, Bert de Vries. De analogie met de goedkoper wordende zonnecellen gaat gewis niet op voor windturbine-energie, en zeer zeker niet voor de windturbineparken op zee. Welke politieke boodschap uit je nu eigenlijk zelf Vruggink?
Ik ben niet politiek gebonden Turris. Ik stem al heel lang niet meer. Ik deel slechts mijn opvatting. In de eerste plaats zou ik never in Europa 14% toegezegd hebben. Maar gedane zaken nemen geen keer. Afspraak is afspraak. En zeker zou ik daar nooit nog eens 2% vrijwillig bovenop doen in een regeerakkoord. Ben je dan wel goed snik vraag ik mij dan af. Maar gedane zaken nemen geen keer, afspraak is afspraak.
Ik ben geen fan van windenergie, zeker niet aan land waar de windmolen druk nu al hoog is. Op zee kost het kapitalen. Maar het alternatief? Biomassa. En daar moet ik Greenpeace dan wel gelijk in geven. Volkomen gestoord om miljarden uit te geven aan houtsnippers die je uit Canada naar Nederland verscheept.
Henk Kamp heeft in het tot stand komen van het energieakkoord steeds op maar één ding gehamerd: kostenbeheersing. Een hetze tegen deze minister als de zwarte piet van vermeende ontsporende kosten klopt niet. Ook is de voorstelling van zaken dat de burgers 1000 Euro meer voor hun elektriciteit moeten gaan betalen vanwege het energie akkoord onzin.
Soms moet een politiek kopstuk geofferd om gewenste nuttige verandering te kunnen bewerkstelligen. Zwarte Piet, schuld of emotie speelt daarbij geen rol, het is dan politiek nodig. Het energie alternatief is reeds lang bekend maar wordt geblokkeerd door de onwetenschappelijke banvloek door GreenPeace cum suis. De komende 50 jaar dus investeren in huisjes beter te isoleren en gewoon fossiele energie blijven stoken, tegen de aanstaande cooling, en mede daardoor tijd te winnen voor ontwikkeling van nieuwe nuclear fusion en nuclear fission energie.
http://www.diffen.com/difference/Nuclear_Fission_vs_Nuclear_Fusion
Herman, die “vastgestelde” subsidies máken er een overheidsproject van. Zonder die subsidie wordt er geen molen meer opgericht. Daar komt bij dat ondernemers weten dat de overheid vrijwel altijd zal bijspringen wanneer het duurder wordt. En of dat nou is via (in)directe steun, of door het verhogen van het subsidiebedrag is lood om oud ijzer.
De JSF is ook geen overheidsproject. Da’s gewoon een commerciële vliegtuigbouwer die een prijs had afgesproken. Hoeveel keer is die prijs inmiddels verhoogd? Tig keer?
En wat doet onze overheid? Die tikt de overschrijdingen gewoon af, ofschoon de prijs óók op papier stond.
Onze overheid en financiële afspraken, la me niet lachen…
En al zou de overheid niet bijspringen wanneer de bouwers te kort komen, dan nóg draait de burger daarvoor op.
Zo zal bijvoorbeeld Van Oord na een (windmolen)tekort gewoon wat meer gaan rekenen voor baggerwerken die niets met windmolens van doen hebben. Enig idee wie die baggerwerken betaalt? Dat is op het eind ALTIJD de burger.
Zo kan Siemens zijn overige produkten een ietsie duurder maken. Dat hoeft maar een procentje te zijn wat niemand direct merkt, maar op het eind van de lijn staat de consument (=de burger) die het betaalt. Altijd, want de aandeelhouders moeten tevreden blijven.
Trouwens, zelfs een faillissement betalen wij. Is het niet direct via de uitkeringen van ex-werknemers, dan is het wel via kleine prijsverhogingen die toeleveranciers moeten gaan berekenen om hun verlies te boven te komen.
Wij als consument gaan die duurdere windmolenprojecten betalen Herman. Linksom, rechtsom, vanaf boven of vanaf onder.
Goh, dan komt het misschien niet allemaal in de energieprijs tot uiting… Lekker boeiend.
Maar die honderden of misschien wel duizend euro extra per jaar gaan we schokken wanneer die molens worden geplaatst. Da’s helaas de enige zekerheid die we hebben.
Ik kan alleen maar hopen dat Theo’s bronnen gelijk hebben en dat het hele zooitje niet te financiëren is.
Alhoewel, kijk dan niet vreemd op als onze overheid garanties gaat afgeven. We staan al garant voor een dikke 200 miljard die we nooit kunnen opbrengen wanneer wat Zuidelijke EU landen naar de gallemiezen gaan, daar kunnen die paar luttele windmolenmiljardjes nog wel bij…
http://www.nrc.nl/nieuws/2014/01/30/nieuw-windmolenpark-in-noordzee-ter-waarde-van-28-miljard-euro/
(Uit bovenstaande link)
Dit zijn toch staatsbanken?
Zeer risicovolle financieringen zijn uiteindelijk subsidie.
Heb je dat filmpje erbij gezien?
Dat is toch een grap?
Toch?
Vrees van niet Theo, dat soort krijgt 4,4 miljard subsidie op een kostprijs van 2,8 miljard.
Zoals ze al zeggen in dit misselijk makend stukje propaganda: “Stable Cash Flow, Year after Year” (*high fives doet*), niet te bevatten….
Overigens klopt dit wel allemaal:
“10 mtr/sec, altijd, dag in dag uit”??
“600 MW, 170.000 families”??
“Fossiele brandstof prijzen gaan door het dak”
Wat denken die mannetjes van het Typhoon A-Team wel? Dat we dom zijn? Vattenfall heeft 3,5 miljard afgeschreven vanwege de verslechterde marktomstandigheden, gas en kolen centrales worden stilgelegd vanwege overcapaciteit windenergie, schaliegas zorgt voor een ongekende prijsverlaging in de US.
De enige reden waarom de prijzen door het dak gaan zijn die belachelijke subsidies die de markt compleet verzieken en de belastingbetaler zakken met geld kost, met het Typhoon A-Team als lachende derde, GVD…
Ze hebben het zelfs over 700.000 families!
Oeps…klopt René, 1,5 miljoen mensen, maakt het alleen nog maar erger…
Overigens, welke centrales gaan als back-up dienen in dit project? Is dat in de kostprijs inbegrepen?
Gemini-thriller! We make sustainability bankable.
Al googlend kwam ik hierop: http://www.windkoepelnop.nl/feiten
Liegen dat het gedrukt staat; mag dat?