Collega wetenschapsjournalist Karel Knip, klimaatredacteur bij NRC, ging afgelopen zaterdag uitgebreid in (alleen voor abonnees) op de gehackte CRU e-mails en dan in het bijzonder op de discussie rond de hockeystickgrafiek. De aankondigingen waren veelbelovend. Klimaatgate: hockeystick blijkt boemerang stond er op de voorpagina van het kenniskatern en de kop van zijn stuk zelf luidde: Een stick om mee te slaan. De intro: Wetenschappers die belangrijk werk deden voor het klimaatpanel IPCC liggen onder vuur.
Het artikel deed me heel sterk denken aan een grappig fragment in de ‘sceptische’ documentaire Not Evil, Just Wrong waarin Nasa Onderzoeker James Hansen, terwijl hij nog niet in de gaten heeft dat de camera loopt zegt: I am not going to use McIntyre’s name. McIntyre is Stephen McIntyre, de Canadese statisticus die in 2005 samen met Ross McKitrick scherpe kritiek uitte op de hockeystickgrafiek, dezelfde stick als waar Knip op doelt in zijn artikel. McIntyre ontdekte in 2007 ook een ‘foutje’ in de Amerikaanse temperatuurreeks van Hansen, een soort Y2K-bug, want het kwam er op neer dat alle jaren na 2000 door deze bug ongeveer 0,15 graden te warm waren. De kwestie werd breed uitgemeten in de Amerikaanse pers en als gevolg daarvan werd Hansen gedwongen zijn data en source code vrij te geven. Het is duidelijk dat Hansen McIntyre niet echt erkentelijk is voor het vinden van dit foutje en dus wil hij diens naam niet eens uitspreken voor de camera.
Ik kan me levendig voorstellen dat het lastig is voor wetenschappers in een vakgebied dat er plotseling een buitenstaander opduikt, die kritische analyses doet en vervolgens allerlei fouten en oneffenheden ontdekt. In andere vakgebieden komt dit ook niet vaak voor en het klimaatdebat is wat dat betreft vrij uniek. Wel is het begrijpelijk dat het juist in het klimaatdebat gebeurt. Weer en klimaat zijn sowieso onderwerpen die veel mensen aanspreken, de opwarming van de aarde is al jaren voorpaginanieuws en last but not least, klimaatonderzoek is vrij toegankelijk voor buitenstaanders. Doorgaans gaat het om de statistische analyse van metingen en statistici uit andere vakgebieden kunnen daar vaak snel iets zinnigs over zeggen.
Vijandig
De respons van de klimaatgemeenschap en het IPCC op het werk van McIntyre is van meet af aan zeer vijandig geweest. Hun gedachte lijkt te zijn geweest dat ze deze buitenstaander met gemak een koppie kleiner konden maken. Dat blijkt al uit de e-mail die ik van Michael Mann ontving toen ik met mijn hockeystickverhaal bezig was. Daarin schrijft Mann onder andere: “I must begin by emphasizing that McIntyre and McKitrick are not taken seriously in the scientific community. Neither are scientists, and one (McKitrick) is prone to publishing entirely invalid results apparently without apology (see below). “New Scientist” considered running an article (by David Paterson) on the MM claims. The editor decided not to run an article, concluding that their claims were suspicious and spurious after interviews with numerous experts and after it was revealed that they had suspiciously close ties with the fossil fuel/energy industry.”
Mijn vragen waren zeer technisch van aard en Mann gaat daar ook wel op in, maar het is typerend dat hij direct op de man speelt en niet op de bal. De jaren daarna is McIntyre echt de luis in de pels geworden van het het hockeyteam (een groep onderzoekers waaronder Mann die hockeystickreconstructies publiceerden) en ook van de temperatuurreeksen van Phil Jones van CRU en James Hansen van Nasa. McIntyre is ook de meest genoemde criticus in de gelekte e-mails (105 keer) en dat aantal is nog hoger als je ook de naam van zijn weblog meetelt (Climate Audit) en een x aantal hits van ‘MM’ wat staat voor McIntyre en McKitrick (maar ook voor Maunder Minimum). Hij is dus zo’n beetje de spil waar deze hele affaire om draait. En wat doet Knip in zijn stuk? Net als Hansen lijkt hij McIntyre’s naam maar niet te willen noemen.
Hij noemt Hans von Storch, een Duitse onderzoeker die in Science in oktober 2004 ook kritiek had op de hockeystick. Von Storch gebruikte echter nep-boomringen voor zijn analyse, terwijl McIntyre alle oorspronkelijke data en de rekenprogramma’s van Mann doorvlooide voordat hij met zijn fundamentele kritiek kwam. Lang verhaal kort, IPCC heeft er alles aan gedaan McIntyre’s kritiek te weerleggen en veel mainstream klimaatonderzoekers denken dat dat ook gelukt is en verwijzen daarbij naar diverse andere reconstructies die de hockeystick zouden bevestigen. McIntyre heeft op zijn blog echter laten zien dat die andere reconstructies last hebben van dezelfde problemen, slechts enkele problematische boomringseries domineren alle reconstructies. Eerlijk is eerlijk, die goed gedocumenteerde kritiek (op zijn blog) heeft McIntyre nog niet gepubliceerd in de wetenschappelijke literatuur en mensen als Knip, voor wie de peer reviewed literatuur heilig is, hebben er dan ook geen weet van en verdedigen de hockeystick daarom nog altijd.
Knips belangrijkste conclusie is dan ook: “En zoals dat gaat: daarin werden fouten, leemtes en omissies aangetroffen. Niet van groot belang, maar ze wáren er en het vuil is in triomf rondgedragen.” Deze conclusie doet totaal geen recht aan het werk van McIntyre en McKitrick, maar vertegenwoordigt wel de opinie van mainstream klimaatonderzoekers.
In het Engels heb je een mooie uitdrukking, there is an elephant in the room, voor het negeren van iets dat overduidelijk aanwezig is. Mcintyre is de olifant in de kamer en zolang mensen als Knip hem blijven negeren, dan kunnen ook de wetenschappers in kwestie hem blijven negeren en dan zal het debat niet opengebroken worden. Het IPCC heeft echter de pech dat ze in McIntyre een zeer kundige opponent treffen, die heel vasthoudend is en die net zo lang zal doorgaan totdat de klimaatgemeenschap op een normale, eerlijke manier met hem in gesprek zal gaan. Degene die de e-mails gelekt heeft lijkt daar ook op uit te zijn.
U schrijft bijna: IPCC = Mike Mann
Dat heb ik nog niet eerder gezien op deze manier en daar zal wel het nodige commentaar op komen.
Dat gaat me te ver maar ik kan me wel vinden in Roger Pielke sr die IPCC een oligarchie noemt, zie http://pielkeclimatesci.wordpress.com/2008/07/24/… waar hij o.a zegt: An oligarchy is a “form of government in which all power is vested in a few persons or in a dominant class or clique; government by the few.” This definition certainly fits with the IPCC, as illustrated by the closed meeting in which Gerald Meehl, Jonathan Overpeck, Susan Solomon, Thomas Stocker, and Ron Stouffer are organizing in Hawaii in March 2009.
En even verderop: This small community of climate scientists is controlling the agenda with respect to the assessment of climate change. This is an oligarchy.
Voor mijn boekresearch vroeg ik Susan Solomon, de voorzitter van het laatste rapport, toestemming om bij de meeting in Hawaii aanwezig te mogen zijn. Verzoek werd afgewezen, geen uitzonderingen mogelijk.
Marcel
Marcel,
je schrijft " en last but not least, klimaatonderzoek is vrij toegankelijk voor buitenstaanders. "
Wat bdoel je met vrij? "tamelijk", of "open".
Ik ga even uit van het laatste, want daar wringt hem de schoen. Klimaatonderzoiek is niet open toegankelijk.
Op climate audit meen ik verschillende verhalen gelezen te hebben van buitenstaanders die net als mcintyre de data opgevraagd hebben, en ze, net als mcintyre, ze niet kregen.
En dat is natuurlijk ook de makke van het latenn verdwijnen van de klimaatgegevens wereldwijd door CRU-UEA: je kunt wel afgeleiden van odnerzoek bekijken, maar als je werkelijk de basis wil bekijken dan heb je daar niks aan, is onderzoek niet repliceerbaar, niet falsificeerbaar. Want je wordt gedwongen in een dwangjack.
Pas geleden zag ik een onderzoek van een promovendus , die ook bezig ging met klimaatontwikkeling, maar uitgaande van de "algemeen geaccepteerde hypothese" dat opwarming ligt aan stijgende co2…
Ja, dan hoef je van dat onderzoek niet veel te verwachten. Als je aanneemt dat de wereld niet groter is dan je speeltuintje, dan kan je van alles daarover in kaart brengen, maar waarde voor hoe de wereld in elkaar steekt heeft het nauwelijks. Behalve dan voor het kleine kind.
En heel die mailwisseling die publiek is gemaakt laat zien dat CRU e.a. bezig waren i.c. om hun speeltuintje goed aan te harken en de toestellen te smeren.
En ik vind het niet te bevatten dat intelligente mensen als Karel Knip dat niet inzien, dat niet in die emails " zien". Hoe komen ze zo verblind dat ze ineens vergeten dat openheid, openbaarheid, controleerbaarheid van onderzoek belangrijk is, en dat de schrijvers van die emails die insteek helemaal niet hadden. Hoe kunnen ze de ogen daarvoor sluiten?
Om kwaad van te worden..!
ik bedoelde in dit geval "tamelijk". Klimaatonderzoek is geen snaartheorie en artikelen zijn relatief gemakkelijk te volgen voor buitenstaanders.
Marcel
Lees misschien dit artikel (en bijbehorende artikelen) in het blad Nature nog eens door en vraag je dan af of je je website niet moet herontwerpen of zo.
http://www.nature.com/nature/journal/v462/n7273/f…
Hoi Ernst, zie mijn reactie op Nature hier: http://climategate.nl/2009/12/03/nature-overschri…
Vind jij het Nature editorial wel kunnen?
gr Marcel
Beste Marcel, anderen,
Onderstaande is grotendeels een samenvatting welke ik geschreven heb voordat het artikel in Nature verscheen. Aan de inhoud in Nature heb ik niet direct bijgedragen.
Ik denk dat de discussie over "het klimaatcomplot" geen minuut van onze waardevolle tijd mag opeisen. Onderstaand artikel op depers geeft vrij goed weer wat er aan de hand is:
http://www.depers.nl/wetenschap/355394/Klimaatcom…
Ik zou eraan willen toevoegen, als 1 resultaat misschien misleidend gepresenteerd zou zijn, hoe zit het dan met de vele andere resultaten die geheel onafhankelijk zijn maar ook aantonen dat het klimaat verandert? Dit laatste is dus geheel niet aan de orde.
En hoe moet je de resultaten die door verschillende onafhankelijke onderzoekers geproduceerd zijn en met elkaar overeenkomen dan behandelen? Meestal noemt men dit soort informatie een feit net zolang totdat het tegendeel is aangetoond. Dit laatste is met klimaatverandering niet het geval, dwz, tot nu toe heeft niemand aangetoond dat infrarood absorptie door broeikasgassen in de atmosfeer niet de belangrijkste motor is achter klimaatverandering veroorzaakt door de mens (ook wel AGW geheten). En zolang deze peer reviewed wetenschappelijke publicaties (ik noem het maar weer even voordat de opinieartikelen weer in het rond vliegen) niet verschijnen is mijn mening dat AGW een feit is.
AGW ontkennen heeft dus geen zin en wordt volgens mij direct als onwetenschappelijk opgevat door het overgrote gedeelte van de professionele wetenschappers. Dat er enkelen een andere mening zijn toegedaan komt volgens mij vooral in de privesfeer of in de opiniesfeer naar voren, ik vraag in zo'n geval of er misschien een peer-reviewed ISI publicatie bestaat die de mening ondersteunt. De echte informatie hoort nl daar vandaan te komen, en niet uit b.v. de telegraaf. Ik heb alleen nog niets in de peer reviewed ISI literatuur gevonden dat klimaatverandering door menselijk toedoen een sprookje is.
Als de gehackte CRU e-mails iets aantonen dan is het misschien dat sommige van mijn collega's op een kinderachtige manier met elkaar ruzie lopen te maken over wie nu de eer rond een bepaald thema mag claimen, met wie je de eer wil delen, en vooral met wie je de eer niet wil delen. Noem het een beroepsaandoening, maar meer niet. Helaas zit de academische wereld soms zo in elkaar. Het gedrag ontstaat al zodra je studenten laat rekenen aan een moeilijke opgave bij een college. De studenten die zelfstandig het probleem oplossen zijn trots op zichzelf, en willen vooral niet te veel te maken hebben met hun zwakke broeders die meeliften op het succes van anderen en daardoor ook een hoog cijfer halen.
Kortom: Lees een Kuifje waarin Professor Zonnebloem voorkomt, het sporadisch excentrieke academische gedrag van de professor wordt vrij goed door Herge beschreven. Met climategate zie je dit in het groot gebeuren rond een beladen thema waarover onderhandeld wordt in Kopenhagen.
Mijn persoonlijke mening met vriendelijke groet,
Ernst Schrama
Ernst Schrama,
Gaan we weer! Je schrijft: “… tot nu toe heeft niemand aangetoond dat infrarood absorptie door broeikasgassen in de atmosfeer niet de belangrijkste motor is achter klimaatverandering veroorzaakt door de mens (ook wel AGW geheten).”
Als klimaatleek zeg ik: P-O-P-P-E-R! De modellen “voorspellen” ons toestanden die steeds maar niet met de werkelijkheid in de pas willen lopen.
Dan ben je toch eigenlijk al klaar?
Lees anders hier op de site nog even het glasheldere stuk “Het bewijs dat zelfs nooit bewijs was”
Zou het niet interessant zijn om Plasterk eens op camera te vragen wat hij van deze malligheid denkt?
@Woedende Kok: Over welke modellen heb je het? IR absorptie kan ik via een laboratorium proefje aantonen.
Ik geloof niet dat er nog mensen te vinden zijn die het bestaan van het broeikaseffect nog ontkennen.
Oh en ja, het probleem met veel mensen die heden ten dage aan de touwtjes trekken is dat zij de wereld inderdaad beschouwen als een laboratorium. Mensen die dobberend op hun ideeën en ideologieën of als het moet hun geloof denken groter te zijn dan de werkelijkheid. Mensen die zich niet wensen neer te leggen bij het fiasco van de maakbare wereld en zich nu willen vergrijpen aan de natuur.
Moeten we dan Chriet Titulaar erbij halen om tijdens de kerstdagen het proefje op TV voor te doen of zo?
Ik snap niet hoe dat reageerbuis proefje van Ernst relevant is voor de discussie over CAGW, het gaat volgens mij om de slecht begrepen "forcings" en "tipping points". De modellen hebben met elkaar gemeen dat ze de toekomst niet goed voorspellen.
En het lijkt mij niet juist om te spreken over "de vele andere resultaten die geheel onafhankelijk zijn". De drie datasets voor grondtemperaturen zijn niet onafhankelijk.
Ook bij de paleo constructies hoor je vaak dat het om "geheel onafhankelijk" onderzoek gaat. Wegman liet zien dat het om een klein groepje onderzoekers gaat die vaak dezelfde proxies gebruiken.
Meneer Schrama,
AGW bestaat omdat het broeikaseffect bestaat? Zoals ik al schreef hoeft men de meeste mensen van dat laatste niet meer te overtuigen. Mocht u Chriet zover krijgen dan zou het fijn zijn als hij erbij vertelt dat de omstandigheden in zijn laboratorium een tikkeltje afwijken van de broeikas waarin wij leven en dat de wetenschap over veel factoren nog met de handen in de baard zit.
@Beide laatste reacties: Waarom toch al die vragen? Laat ik een ander voorbeeld noemen. Stel dat ik u de wet van Ohm zou uitleggen, bent u dan voor of tegen die wet? (De wet van Ohm kunt u op het internet zelf wel vinden, en met enige fantasie kunt u hem thuis ook wel verifieren.)
In de democratie van een collegezaal zou misschien de helft voorstemmen, en de andere helft tegen. Dat is namelijk het ritueel dat bij een democratie hoort. De sfeer is gezellig, en iedereen lijkt het oneens te zijn met zijn buurman. Nu kan ik al direct zeggen dat de helft van de zaal er dus naast zit, want, de wet van Ohm is overal op aarde, op elke moment, door iedereen gewapend met wat noodzakelijk instrumentarium, perfect te verifieren. Ook al loopt er iemand misschien te sjoemelen.
Als je dit na de stemming uitlegd, en het eventueel even demonstreert voor de zaal, dan zal een tweede ronde ongetwijfeld een ander resultaat opleveren. Er zullen nl geen tegenstemmers meer zijn, tenzij ze het misschien leuk vinden om aandacht te trekken. Bent u soms hiermee bezig? Stel u zelf deze vraag eens eerlijk als skepticus.
Mijn opmerking over "wat is er mis met het feit dat CO2 warmte straling absorbeert" is er ook zo een. Je kunt het in een laboratorium meten, er zijn formules, die begrijpen we geheel, ze zijn verifieerbaar, kortom, er is geen twijfel mogelijk. Dat dit ook derhalve gebeurt in de aardse atmosfeer is ook niet een sprookje wat ik verzin, integendeel, het is een logisch consequentie van het proefje en je kunt het ook meten, je kunt er dus ook aan rekenen en er conclusies uit trekken. Niemand met enige kennis van zaken zal aan deze conclusies gaan twijfelen.
Dat het effect van CO2 infrarood absorptie ook overheersend is bij de constatering dat er mondiale opwarming bestaat wordt al wat moeilijker, maar ook hier is de wetenschap een stuk verder gekomen. Het antwoord is dat vrijwel niemand hieraan twijfelt, de vraag is hoogstens, hoe erg gaat de temperatuurstijging en de daaruitvolgende schade aan op aarde dan worden?
Die ene laatste vraag is nou juist niet zomaar te beantwoorden omdat het antwoord o.a. afhangt van de CO2 emissies die we nog gaan zien de komende decennia. Kortom, hoe groen gaat de wereldeconomie worden? Leven we dan in een maakbare wereld? Het antwoord is hier en alleen op dit punt volmondig ja, want dit hebben we al laten zien sinds het begin van de industriele revolutie.
Dus: bent u nog steeds tegen de wet van Ohm?
Schrama,
Begrijp ik nu goed dat u voor wetenschapper door moet gaan?
Dit is werkelijk te droevig voor woorden.
Ik begin nu toch werkelijk te geloven dat de inleiding kritisch Rationalisme op de NL universiteiten definitief heeft plaatsgemaakt voor een stevig college marxistisch-dialectische omdraairetorica.
Eerst speelt u leentjebuur bij de “sceptici” door er op te wijzen dat wetenschap geen democratie is om vervolgens met de opmerking “Het antwoord is dat vrijwel niemand hieraan twijfelt … “ weer uw toevlucht tot dat politieke principe te nemen.
Meneer Schrama: de temperatuur wil al zo’n jaartje of tien niet meer omhoog terwijl de atmosferische CO2 vrolijk door blijft stijgen.
Doe eens een proefje voor de klas waaruit blijkt: de mens warmt op de natuur koelt af. Want dat is wat u dadelijk gaat beweren.
Aan uw laatste woorden zie ik trouwens dat u helegaar geen wetenschapper bent maar actievoerder.
Ik zit nog een beetje te tollen op m’n stoel. Leest u wel goed?
Om nog duidelijker te zijn: Inderdaad, wij danken ons redelijk behaaglijke bestaan voor een flink deel aan het broeikaseffect.
Het verbaast me geheel niet dat discussies hier makkelijk verzanden.
Ik was dacht ik informatief bezig, maar het debat gaat al spoedig in de zogenaamde "ad hominem" vorm verder. Nog een stapje verder en we hebben de persoonlijke bedreigingen en mogelijk allerlei andere ellende.
Ik bezoek deze website daarom maar liever niet meer.
Beste Ernst,
Het is jammer als je niet terug zou keren. Juist mensen als jij die passie en kennis combineren zijn nodig in het debat.
Wel draai je een beetje in een cirkeltje met je proefje. Dat CO2 IR absorbeert zegt namelijk helemaal niks nada. Geef maar eens antwoord op onderstaande punten:
* CO2 absorbeert IR maar kan dit niet vasthouden. Het straalt het onmiddelijk in alle richtingen weer uit. Boven een zeer koud oppervlak als antarctica zorgt meer CO2 netto voor meer uitstraling naar het heelal omdat de CO2 zich door de permanente inversie daar in lucht bevindt die warmer is dan het besneeuwde aardoppervlak. Boven antarctica zie je bij de CO2 IR spectraallijnen geen dalen maar pieken.
* Bij elk optisch actief gas treedt verzadiging op. Stijgt de concentratie neemt de absorbtie steeds minder toe, tot het verzadigingspunt is bereikt en er helemaal niets meer extra wordt opgenomen.
* De spectraallijnen (banden) van H2O overlappen voor een belangrijk deel met de banden van CO2. Op een klein stuk na.
* De atmosfeer is geen statische zwarte straler zoals in veel modellen wordt aangenomen, maar een actieve warmtepomp grotendeels op basis van de verdampingscyclus van water. De atmosfeer maakt de aarde helemaal niet warmer dan hij zou zijn zonder atmosfeer. Je moet dit splitsen in dag en nacht. Overdag zou de zon de aarde zonder atmosfeer verhitten tot 80 graden celcius. 's Nachts zou het bitter koud zijn (zoals op de maan). De atmosfeer koelt de zonbeschenen aarde zeer actief als een koelkast. Precipitatie speelt hierbij een grote rol. Men noemt dit de thermostaat van de aarde. 's Nachts peelt CO2 een kleine rol in het warm (minder koud) houden van de aarde. De hoofdrol is weggelegd voor waterdamp. De opwarming van California is voor een groot deel toe te schrijven aan de warmere nachten als gevolg van meer irrigatie (meer waterdamp). Roy Spencer legt dit allemaalprima uit in zijn boek Climate Confusion.
* Al in 1920 is een proefje gedaan met een kas met een glazen dak (wel IR actief) en een kas met een dak van doorzichtig zoutkristal (niet IR actief). Afgezien van het feit dat de atmosfeer dus juist niet werkt als een broeikas met stilstaande lucht, toch wel een relevant proefje. Wat bleek? Beide kassen worden in de zon precies even warm. Het IR-effect is helemaal niet relevant voor wat er in de kas gebeurt. Net als je autointerieur wordt de kas warm omdat in een gesloten ruimte de lucht zijn koelende werk niet meer kan doen. Hetzelfde geldt eigenlijk voor een deken: ook hier is het IR-effect veel kleiner dan het effect van het afsluiten van de luchtcirculatie. Als het IR effect belangrijk was zou je de deken ook 10cm boven je lichaam kunnen ophangen, maar zoals iedereen weet is het al heel oncomfortabel als de deken maar een klein stukje open ligt of de rits van je jas kapot is. Zie verder het Gehrlich paper: http://arxiv.org/abs/0707.1161.
* Kortom de simpele intuïtie dat omdat CO2 IR-absorbeert het de aarde wel op moet warmen, is veel tekort door de bocht. Venus is ook helemaal niet zo warm omdat de atmosfeer grotendeels uit CO2 bestaat, maar omdat de luchtdruk er zo hoog is (80bar). Men heeft wel eens berekend dat als Venus een stikstofatmosfeer had, dat de temperatuur dan nog hoger zou zijn! CO2 heeft op Venus relatief dus juist een iets verkoelend effect. Als het allemaal zo simpel was hadden we de klimaatmodellen ook helemaal niet nodig.
Afsluitend: zie het klimaat als een brug waarover de hele ark van noach aan dieren heen en weer rent. Al die dieren hebben een gewicht en kunnen dus door hun zwaartekracht de brug doen instorten. Die ene muis die op die brug springt op het moment dat er ook 10 olifanten overheen stampen, kan theoretisch natuurlijk net het tipping point zijn… maar toch lijkt het onverstandig te focussen op wat de muizen doen. Kijk naar de olifanten (de oceanen), de neushoorns (de zon) en de massale bisons (de turbulente thermische convectie van de atmosfeer) dat het niet zo veel uitmaakt of er 1000 of 2000 muizen tegelijk over die brug gaan. En om de analogie af te maken: er zijn helemaal geen duizenden of miljoenen muizen. CO2 is en blijft een sporengas. In minieme concentraties aanwezig. Er rennen dus duizenden olifanten, neushoorns en nijlpaarden en maar een hand vol muizen. COP15 gaat over die muizen! Alaaf!
Meneer Schrama,
U hoeft van mij geen Herman van Veentjes te verwachten, maar eerlijk is eerlijk u was ook lekker bezig met uw Titulaartjes en “Oompjes”.
Ondertussen kruip ik na lezing van de bijdrage van Hajo Smit weer nederig naar mijn plaats. Wel met de vraag of hetgeen hij hier helder uiteenzet nu onderdelen zijn van de theorie van de Hongaar wiens naam ik maar niet kan onthouden.