Is een "Wikipedia IPCC" de oplossing?
Achter de schermen van deze blog wordt er – niet verrassend – ook heel veel gemaild. Met voor- en tegenstanders van de broeikashypothese. In een van de discussies vroeg weerman Gerrit Hiemstra aan Hans Labohm en mij welke handreikingen wij nodig achten om op een constructieve manier een stap verder te komen.
Mijn antwoord op zijn vraag volgt hieronder en is vooral bedoeld om de discussie op te starten in de commentaren. Reageer alleen als je een duidelijk en constructief voorstel hebt over hoe jij denkt dat het verder moet met het IPCC. Tot nu toe zijn we heel soepel geweest met off-topic reacties, maar in dit geval gaan we redigeren als reacties afdwalen. Zeggen dat IPCC helemaal opgeheven moet worden mag uiteraard een voorstel zijn, maar vermeld in dat geval wel hoe ‘het gat’ dat dan ontstaat in het overdragen van kennis vanuit de wetenschap naar de politiek opgevuld moet worden.
Ik ben zelf – lees hieronder meer – erg enthousiast over het voorstel van John Christy om te streven naar een soort Wikipedia IPCC.
Antwoord aan Gerrit Hiemstra:
De handreiking waar Samsom het over had, de deur moet open voor de sceptici, die onderschrijf ik volledig. Ik heb Diederik al een aantal e-mails gestuurd om hier nader op in te gaan, hoe ziet hij dit in de praktijk voor zich? Hij heeft overigens beloofd hier op korte termijn nog op terug te komen. [update: is inmiddels gebeurd en binnenkort volgt een gesprek]
Opvallend is wel dat zijn handreiking totaal niet is opgepikt door de Nederlandse wetenschappers. In stukken in NRC en Volkskrant houden die vast aan het verhaal ‘er zijn wat foutjes, maar die halen het verhaal niet onderuit en het IPCC is nog altijd het beste wat er is. Zelfs een criticus als Oerlemans zei woorden van deze strekking.’
Ook de Open Brief [van de 53 hoogleraren] zit op deze lijn. Kortom vooralsnog geen gehoor voor de handreiking [van Samsom] vanuit de wetenschap, met als voorbehoud dat het [aangekondigde] onderzoek van de KNAW hier mogelijk een stap kan zetten. Een reactie van Rik Leemans hierop zou interessant zijn. Vindt hij dat Samsom te ver ging in zijn de deur moet open? [update: Leemans heeft nog niet gereageerd]
Geen monsterrapporten meer
Hoe zie ik het zelf? De reactie van Christy deze week in Nature komt het dichtst bij wat mij goed lijkt. Ik citeer de relevante passage, zie hier:
However, voluminous printed reports, issued every six years by government-nominated authors, cannot accommodate the rapid and chaotic development of scientific information today. An idea we pitched a few years ago that is now worth reviving was to establish a living, ‘Wikipedia-IPCC’. Groups of four to eight lead authors, chosen by learned societies, would serve in rotating, overlapping three-year terms to manage sections organized by science and policy questions (similar to the Fourth Assessment Report). The authors would strike a balance between the free-for-all of true science and the need for summary statements.
Controversies would be refereed by the lead authors, but with input from all sides in the text, with links to original documents and data. The result would be more useful than occasional big books and would be a more honest representation of what our fledgling science can offer. Defining and following rules for this idea would be agonizing, but would provide greater openness.
In kleine teams waarin ook sceptici vertegenwoordigd zijn (en neem van mij aan, op iedere specifieke kwestie zijn die er) ingaan op een specifieke vraag, bijv. hoe zit het met de water vapor feedback? was het in de middeleeuwen warmer dan nu? wat is het effect van aerosolen? Zodra er aanleiding is schrijft dit team een update en het hele proces en ook review comments is openbaar.
Met zo’n opzet kun je heel snel starten, monstercongressen op Hawaii of Bali zijn veel minder vaak of niet meer nodig, men gaat gewoon naar de AGU en de EGU en men komt af en toe in klein gezelschap bij elkaar en verder gaat alles per e-mail.
Afzonderlijke werkgroepen kunnen best eens in de zoveel jaar proberen een samenvatting te maken (voor beleidsmakers). Die afzonderlijke samenvattingen bundel je en klaar. Geen slotsessies meer waarin ambtenaren met de wetenschap oeverloos gaat bakkeleien over bepaalde frases. De wetenschap spreekt en overhandigt, zoek het daarna maar uit.
[quote]"De wetenschap spreekt en overhandigt, zoek het daarna maar uit."[/quote]
Zo zou het moeten zijn :-)
Wel is het dringend gewenst om openheid van zaken te geven, ook over de gebruikte waarnemingen.
Wetenschap op deze manier 'mededelen' aan de beleidsmakers is niet handig. Bij de rechterlijke macht zie je ook dat de rechters de verhalen van experts amper begrijpen.
Er moet een tussenlaag zijn die de wetenschap vertaalt voor de overheid, want de overheid is 'te dom'.
En daar heb ik helaas geen voorstel voor.
Daar maakt het IPCC dus misbruik van, Pieter.
Ik vraag me af of je wel van het IPCC af wild. Ja in de huidige vorm zonder meer maar het idee op zich is niet verkeerd. Er zou gekeken moeten worden naar de afhankelijkheid van en met name naar hoe het onafhankelijk te maken. Bovendien zou er en streep moeten door het zeer onbetrouwbare peer review.
Tevens moet er in de rapporten duidelijk staan omschreven hoe de data is verkregen en bewerkt inclusief dus de gebruikte methodes en moeten deze ter aller tijde op vraag baar zijn. Ook moet er meer diversiteit in de data komen door ook sceptische waarde mee te rekenen.
Misschien het aller belangrijkste is wel dat er minimaal en 2de rapport moet komen volledig los van het IPCC dit zouden dan de sceptisch mooi kunnen doen. Dit om te voorkomen dat het IPCC rapport het enige rapport is waar overheden hun info uit kunnen halen.
is er al, van het Nongovernmental International Panel on Climate Change :
http://www.climatechangereconsidered.org/
Traceerbaarheid is belangrijk. Een gerichte graaf waarbij de knooppunten uitspraken zijn en een pijl van één uitspraak naar een andere als de eerste uitspraak de tweede ondersteunt. Artikels zijn eindknooppunten. Alle geciteerde artikels moeten publiek toegankelijk zijn. En het systeem van pseudo gekwantificeerde onzekerheden moet er uit. Voor statistische onzekerheden moet duidelijk zijn hoe deze berekend worden. En onzekerheden gebaseerd op het ordeel van experten mogen maximaal uit zeven categorieen bestaan (in WGI zijn er tien) en zonder betekenisloze qualificaties als > 66%. Het moet ook duidelijk zijn hoe deze expertoordelen tot stand komen. Hoe waarschijnlijk is het dat een very likely van een lead author door een reviewer wordt omgezet in een likely?
Het IPPC heeft de hele klimaatwetenschap dermate besmet dat opheffen de enige optie is wil de discussie eindelijk weer op een wetenschappelijk niveau gevoerd kunnen worden. Het idee wat je oppert gaat ook in de richting van waar ik als eerste aan dacht. Op nationaal niveau commissies, onder toezicht zodat geen actiegroepen, deze commissie weer kunnen kapen, die dan internationaal hun bevindingen uitwisselen. Geen log geldverspillend IPPC apparaat, zelfs niet als die onafhankelijk zou zijn.
Ik verwijs graag naar Marcels artikel: http://climategate.nl/2010/02/10/is-andrew-lacis-…
Met daarin de door mij vertaalde visie van Andrew Lacis: "Attributie is pas mogelijk als duidelijk is waarover we praten. Zodra de feiten rondom klimaatverandering op een rij staan en het fenomeen begrepen is, zal attributie een vanzelfsprekendheid zijn waar niemand omheen kan."
Mijn mening is dat het binnen de wetenschap niet mogelijk is om met een centraal IPCC-achtig instituut iets toe te voegen aan de algemene bestaande diffuse wetenschapspraktijk. Net zoals je de diffuus opererende economie niet sterker kunt maken met centrale planning.
Vanuit de politiek zou er door een team A/team B strategie naar de wetenschap gekeken moeten worden of er wellicht issues zijn die echt politiek op de kaart moeten worden gezet. Zie: http://climategate.nl/2010/02/07/buitenhof-over-c…
En als team B je dan overtuigt ofwel dat je twijfelt tussen de bevindingen van team A en team B dan kom je uit op nietsdoen zoals door mij beschreven in: http://sync.nl/nietsdoen-lijkt-beste-klimaatbelei…
In dat laatste artikel de quote van Feynman: "Er moet altijd ruimte zijn voor discussie… nietsdoen is een belangrijke en moeilijke kunst, vaak beter dan halsoverkop in een bepaalde richting voorwaarts stormen. Is in actie komen dan niet beter dan nietsdoen? Niet dus, als je niet zeker bent welke kant je moet opgaan."
Een klimaatwiki is verder wel een goed initiatief, niet als brug tussen het alarmistische en sceptische paradigma's (tussen gescheiden paradigma's zijn bruggen onmogelijk), maar puur vanuit de sceptische kant als flexibele presentatie van wat we nu weten en denken.
klimaatwiki.nl is vastgelegd!
Laat men eerst maar eens naar de basis gaan (benchmarken); het opzetten van de objectieve en structurele manier waarop temperaturen worden gemeten.
De volgende vraag is dan hoe deze worden geclusterd om tot een objectieve waarneming te komen en dus de globale temperatuurschommelingen objectief te meten.
Daarna dienen in diverse onderzoeksgroepen op basis van de hierboven genoemde benchmark aan te tonen dat er een significante relatie bestaat tussen menselijke CO2 uitstoot en het mondiale klimaat.
Ook zullen in deze groepen andere factoren (zon, waterdamp, stralingen etc.) onderzocht moeten worden om de correlatie m.b.t. klimaatveranderingen zichtbaar te maken.
Als de basis van temperatuurmetingen en correlatie met menselijke CO2 geen aanleiding vormt om verder onderzoek naar AGW te doen zijn we toch snel klaar?
De centrale vraag binnen het onderzoek zou moeten zijn; zelfs al zou het CO2 door de mensheid veroorzaakt effect hebben op klimaatschommelingen, in hoeverre zal dit kunnen resulteren in een extreem en niet meer te controleren AGW effect?
De voornaamste factor in deze; absolute openheid m.b.t. onderzoek en resultaat!
Het begin is er….
http://wattsupwiththat.com/2010/02/23/met-office-…
Ik geloof dat men eerst terugmoet naar de basis: de these blijft steeds: "de aarde warmt op, de mens is daar grotendeels voor verantwoordelijk, het middel daarbij is de uitstoot van CO2". In feite een primitief simpele voorstelling van de complexiteit van de natuur die dan toch weer naar voren komt in de talloze benaderingen vanuit verschillende disciplines die je op het internet kunt vinden.
Het eerste deel kan best waar zijn, koude en warme perioden hebben elkaar geregeld afgewisseld in de geschiedenis van onze aarde), als we tenminste nu uit een periode van lagere temperaturen naar een van hogere gaan (in de zeventiger jaren dacht men het tegenovergestelde), het tweede is een een kreet die of bewezen of ontkracht moet worden en waarvan indien bewezen bepaald moet worden hoe groot die invloed is, het derde is dat aangetoond moet worden dat in geval het tweede juist is 0,0028% menselijk CO2 zo'n enorme invloed heeft op deze opwarming en dat de overige broeikasgassen (met name waterdamp) niet in die mate van invloed zijn, en dat er geen andere factoren zijn die een beslissende invloed hebben (zon).
Pas als duidelijk is dat de aarde opwarmt in die mate en dat de mens verantwoordelijk is en is aangetoond (niet met de natte vinger) dat door die opwarming inderdaad allerlei ongunstige veranderingen op onze planeet tot stand zullen komen (er kunnen ook heel gunstige zijn tenslotte, het is geen bakoven)kan men zich hierop voorbereiden.
Nu wordt op een wankele basis van betwistbare gegevens op grond van veronderstellingen een angstscenario geschetst over de toekomst van onze planeet. Eigenlijk kun je je geen groter gevaar voorstellen
CO2 en NO zijn makkelijk te meten tijdens productie-processen en tijdens gebruik van brandstoffen. Zouden heffingen, regulering en vergaande controle van productieprocessen en energie een achterliggende gedachte kunnen zijn?
En wat is de uitkomst van het klimaatvraagstuk dan straks? Kunnen wij, met keiharde CO2-beperkingen, eigenlijk het klimaat wel zoveel beïnvloeden dat de aarde alsnog niet opwarmt? En tegen welke prijs?
Ik vind klimaat een hele interessante discussie en onderzoeksterrein, maar om met Lomborg te spreken. Misschien is het ook eens tijd om naar de prioriteiten te kijken. (TED-presentatie: http://www.youtube.com/watch?v=Dtbn9zBfJSs )
"… [om] op een constructieve manier een stap verder te komen."
Een stap in welke richting? Voor de wetenschap kunnen de bezoekers waarschijnlijk wel suggesties doen. Maar voor de lobby groepen zitten de klimaat-haken en angels veel te diep in het vlees.
Windmolen-subsidies met een europese gegarandeerde afname-prijs en looptijd van 20 jaar. Biobrandstof met wetgeving voor 10% bijmenging de komende jaren, op een grote schaal mogelijk ten koste van voedselvoorziening. Grote ruilbeurzen voor emissiehandel, een miljarden-carrousel met afdrachten aan tussenpersonen. Langjarige contracten voor CO2-opslag onder Barendrecht en Groningen. De lijst met belangen is inmiddels schier eindeloos.
Deze vraag opent eigenlijk daarnaast een filosofisch vraagstuk.
Wat zetten we onszelf als doel, privé en op meta-niveau?
uit 1984, "Goldstein's boek": De mens heeft altijd hoop gehad op een leven in een aards paradijs in broeder- en zusterschap, zonder zware arbeid en zonder grote economische of klasse-verschillen. Toen dit rond de 19e eeuw, o.a. door de industrialisatie, min of meer realiseerbaar en haalbaar werd, is het idee met een grote uithaal van tafel geveegd.
Op het moment ontstaat een grote controle-maatschappij. Alles wordt gereguleerd, bepaald en belast. Belangen van big-money en big-lobby bepalen veel van de agenda van de VN. Dus, een stap in welke richting?
De mensen van het IPCC hebben eens te meer aangetoond, dat ze een eigen politieke agenda hebben gevoerd. Enige optie voor mij is, totaal ontmantelen dit roversnest. Hoe nu verder, weet ik ook niet, maar ik zie de urgentie ook niet zo om tot een wereldwijd akkoord of consensus te komen over het klimaat. Over het milieu moeten duidelijke afspraken worden gemaakt, maar het klimaat is nog te onzeker om er beleid op te gaan voeren.
Ik denk dat we het IPCC moeten opzadelen met een onderzoek naar de robuustheid van wat ze in de rapporten geschreven heeft. Met door de politiek geinstalleerde objectieve kritische toezichthouders in plaats van de huidige vergadertijgerende onderhandelaars.
Dat onderzoek moet worden gedaan door onafhankelijke kritische wetenschappers, statistici etc, kortom uit allerleid disciplines, incl uit de filosofie!.
Wanneer dat gedaan is, kunnen goede ( concrete) en slechte ( speculatieve, gemalverseerde) delen van de rapporten worden gescheiden. Van de goede wordt een samenvatting gemaakt, die op een soort wikipedia wordt gezet met de onderliggende literatuur.
De wikipedia wordt beheerd oor een internationale stichting, met stringente regels voor gedrag voor zichzelf en haar medewerkers, met beroepsmogelijkheid bij het internationale strafhof. Omdat fouten fraude is, gezien het uitstekende toezicht op de inhoud van de site en de daar ingelegde wetenschap.
Ook in de stichting zitten weer wetenschapeprs van verschillende disciplines, aangevoerd door managers uit de gelederen van nobelprijswinnaars, en met iemand van een koninklijk huis als leidsman. Een soort "kroon" dus.
Een aantal waarden moet in de stichingsstatuten worden opgenomen, dat jaarlijks in de verzamelde raad van personeel, bestuur en evt toezicht op werkzaammheid wordt gecontroleerd. Zodat niet gebeurt als bij the royal society, dat men expliciete waarden in de praktijk overboord gooit.
Wanner dat alles is opgericht, kan de Ipcc worden opgeheven, en neemt de stichting de functie aan van het internationale panel on climate science.
Openbare kennisverzameling, Controle, depolitisering, Onafhankelijke beheer, normen en waardenbevestiging, strafsancties, dat lijken me de kernpunten.
"door de politiek geinstalleerde objectieve kritische toezichthouders" – het lijkt me erg onwaarschijnlijk dat de politiek tot zoiets in staat is
"onafhankelijke kritische wetenschappers, statistici etc, kortom uit allerleid disciplines, incl uit de filosofie!"
Ik zou niet goed weten wat filosofen en andere alfa's en gamma's zouden kunnen bijdragen aan zo'n exact wetenschappelijk vraagstuk. Misschien als proefpersonen: stukken bedoeld voor het grote publiek zouden eerst voorgelegd kunnen worden aan filosofen etc; als die het snappen is het duidelijk genoeg uitgelegd.
"met iemand van een koninklijk huis als leidsman"
Alsjeblieft nooit iemand van een koninklijk huis erbij; dat geeft alleen maar gedonder met schandalen en tegenzin van republikeinen.
"Een aantal waarden moet in de stichingsstatuten worden opgenomen, dat jaarlijks in de verzamelde raad van personeel, bestuur en evt toezicht op werkzaamheid wordt gecontroleerd"
Ik ben daar niet optimistisch over. Alle instituties hebben een zekere neiging om te corrumperen.
Ik voel wat meer voor een Team-A vs Team-B opzet.
"Ik voel wat meer voor een Team-A vs Team-B opzet."
Kan ook, maar dan heb je weer hetzelfde probleem met : wie gáát over beide groepen? En hoe wordt die gecontroleerd?
Voor wat betreft " filosofie": het schort momenteel aan "logica": men scheidt niet meer correlatie van causaliteit.
Komt opwarming door toenemende co2 (causaliteit) of warmt de aarde op bij stijgende co2 (correlatie) door de zon.
Door het logisch denken te controleren, de kracht van argumentatie te laten beoordelen, zou dat ook de moraliteit van de hele klimaatwetenschaop ten goede komen.
Dat doen wij toch ook op dze site?: we hoeven geen klimaatwetenschapper te zijn om te zien of een manier van argumentatie klopt!
Ik mag er nog eens op wijzen dat Team B al bestaat en een dik rapport heeft geschreven.
http://scienceandpublicpolicy.org/other/nature_no…
Marcel, het is goed dat je dit aansnijdt maar het voelt wat krampachtig aan.
In feite spreken hier over twee totaal verschilende zaken.
1. IPCC
2. Peer Review Process
Mijn opinie:
1. De UN IPCC is in het leven groepen om het onderliggende bewijs op tafel te leggen dat er een probleem is met ons klimaat.
UN IPCC is derhalve een politieke organisatie met een agenda.
Derhalve zo snel mogelijk opheffen.
Wat je niet nodig hebt hoef je ook niet te vervangen!
Elk land heeft zijn eigen meteorologische organisatie en internationale samenwerkingsverbanden zijn er te over.
Wel moet de meetdata publiek beschikbaar zijn zodat wetenschapper en andere belanghebbenden en geïteresserden ermee kunnen werken.
Totale openheid van informatie en open "peer review processen" zouden excessen zoals we nu zien moeten vermijden.
Als er echt een probleem aan de orde is, dan komt dat vanzelf naar buiten.
Het was Pachauri zelf die het juiste antwoord gaf op de vraag wat te doen met de IPCC:
"If the IPCC wasn’t there, why would anyone be worried about climate change"?
Hetzelfde geld voor de opkomst van Warmists en Skeptics.
Ook hier ligt de bron bij de IPCC.
Was er in de IPCC openheid van zake geweest en had men zijn werk opjectief gedaan, dan zou het fenomeen van skeptics niet hebben bestaan.
2. Peer reviewed process
De problemen die we op dit moment hebben met het peer reviewed process zijn onstaan door de IPCC. Omdat de IPCC een soort firewall opgezet had met het doel de informatie die ze niet kon gebruiken buiten de deur te houden en die rapporten waar wel bruikbare informatie in stond maar die de toets van een meer open peer review process niet zouden doorstaan toch toe te laten.
Met de opheffing van de UN IPCC is dit probleem grotendeels verholpen.
Ik denk echter wel dat het voorstel van Christy om peer review via een WIKIPEDIA MODEL te laten plaatsvinden nader bekeken dient te worden.
Wikipedia echter is op dit moment gecompromiteerd omdat bij de redactievoering over de diverse klimaatonderwerpen ongeoorloofde aanassingen zijn gedaan die afbreuk doen aan de oorspronkelijke en correcte data.
Ik wil hiermee aangeven dat geen enkel process "bullit proof" is.
Echter, hoe opener een proces is en hoe minder "poortwachters" in een controle systeem plaatsnemen, hoe kleiner de kans is op misstanden.
Ik ben derhalve voor zoveel mogelijk Openheid.
Wetenschap is immers van ons allemaal.
[quote]Wel moet de meetdata publiek beschikbaar zijn zodat wetenschapper en andere belanghebbenden en geïteresserden ermee kunnen werken.[/quote]Dan blijft er nog steeds twijfel bestaan of het "as is" of gecorrigeerde meetdata betreft.
Op een site van het KNMI http://www.knmi.nl/klimatologie/uurgegevens/ staat doodleuk:
[quote]Waarschuwing: door stationsverplaatsingen en veranderingen in waarneemmethodieken zijn deze tijdreeksen van uurwaarden niet homogeen![/quote]
Info over de simultaan gemeten verschillen tussen de oude en nieuwe lokatie en de oude en nieuwe meethoogte kan ik niet vinden.
De recentelijk aanpassing van 0,1K vanwege bebossing rond het meetveld in de Bilt heeft een redelijk soapgehalte.
Het eigen Handboek Waarnemingen 2000 (http://www.knmi.nl/samenw/hawa/) geeft nota bene aan hoe dat te voorkomen is: [quote]Van harte hopen wij dat het Handboek Waarnemingen onmisbaar wordt in de dagelijkse meteorologische praktijk[/quote]
Afgezien van het IPCC, is het al een hele toer om het klimaatonderzoek in Nederland te ontrotten. Opwarmingsgelovigen bevolken het KNMI en de vakgroepen op de universiteiten. Die hebben zich vaak zo ingegraven dat ze niet meer terug kunnen, als ze al zouden willen. Hen eruit werken is zo goed als onmogelijk.
Zo'n probleem zit wellicht ook bij een paar andere maatschappelijk relevante vakgebieden, zoals de criminologie.
Ik denk als oplossing aan een waarheidscommissie, die alle mogelijke gevallen van zwendel en onbehoorlijk gedrag onderzoekt; dit in ruime zin: ook het negeren van kritiek zou daarbij horen, en het niet-vrijgeven van onderzoeksgegevens. Aan de andere kant zouden de overtreders niet gestraft moeten worden. Straffen gebeurt met reden ook niet bij onderzoeken naar luchtvaartongelukken.
Als ik http://www.ipcc.ch/organization/organization_proc… doorneem dan is de vraag of het invoegen van een Peer tot Peer of een Public to Peer tot een kwalitatief beter rapport kan leiden. Die vraag ligt wat mij betreft in eerste instantie bij de IPCC. Ik denk dat beide opties voor het IPCC beter zijn dan een Media to Peer of Politic to Peer die leven van de waan van de dag en als een blad aan een boom kunnen omslaan.
Hans Labohm wijst op het bestaan van een team B, maar als nadeel zie ik dat dit ook een klein select gezelschap is waarvan ik mijn twijfels heb of er voldoende kruisbestuiving is vanuit meerdere invalshoeken.
Een wikipedia achtige IPCC: Is er iets op tegen om deze gewoon te beginnen? Indien het een succes is dan bewijst het toch zich zelf ?
er zal geen kruisbestuiving zijn, want daarvoor zijn het team a en team b.
Er zal dus een overkoepelend platform moeten zijn, gedepolitiseerd etc etc, dat de voortbrengsels van die teams weegt en tot de kennisverzameling toelaat. En die overkoepeling moet ook zeer goed gecontroleerd
Marcel, Heb je "Wikipediagate" gemist? James Delingpole heeft erover bericht: http://plein2010.wordpress.com/2010/02/17/climate…
Het CRU heeft z'n eigen Wikipediadokter, William Connelley!
Cassandra Troy,
Ik ben op de hoogte van de rol die William Connolley speelt bij Wikipedia. John Christy bedoelt wikipedia-achtig, maar de artikelen kunnen uiteraard niet door iedereen bewerkt worden. Een team van acht tot tien auteurs schrijft en bewerkt de stukken. Het publiek kan in principe alleen maar passief volgen.
Wel zou je ook het review proces meteen openbaar kunnen maken. Dus aangewezen expert reviewers (Hans Labohm was expert reviewer van AR4) dienen online en meteen zichtbaar hun kritiek in; de reactie daarvan van het schrijvende team is ook meteen weer zichtbaar.
Wikipedia staat hier dus meer voor 'online' en 'steeds volledig zichtbaar voor alles en iedereen' dan dat letterlijk de hele wereld aan 'het IPCC-rapport' gaat meewerken.
gr Marcel
Ik moet altijd denken aan Gapminder van Hans Rosling:
http://www.youtube.com/watch?v=hVimVzgtD6w
Een site waarop alles voor iedereen opvraagbaar is, en iedereen met een paar muisklikken die gegevens verwerkt kan zien tot grafieken. En dan kan iedereen zelf zijn conclusies trekken, maar men zal het eens zijn dat de basis voor iedereen hetzelfde is en klopt.
EVI
"Cli-mate . Gate: gemiddelde gesteldheid van weer&lucht(meteo'or) over >= 1 jaar . Poort/Gat;
mean wether-port/adaem-gat by at least 1 year;
(al)gemene temps-porte/ Luft-Tür / Hole in 1 in t>= 4.12.52.365 season.month.week.day."
O³-zon gat/ stralings-windows: also CLOUD's covery will become crusial for a start & in the end. Until recently the study of themselves is "in childs'shoes"(.NL). Very complex matter(ie).A fors/ce part of satellite's + calculate capacity is required to collect overall coveridge
"inzake" reflection, defraction, absorption etc. of a range of radiation wave-lenghs/frequenties e.e.a. plus interactions between ocean/sea/lake, continents/coasts and cloud-formation. In my view, music of the future, past by Technology?!
ps. excuse mine English-faults(lack of training).
ys.Antoin€ van Amersfoort('s H0f), Bacc.tech.wet/TN:UTechnologyTwente.HON:FysTechn.
As a new dog owner I love all the important information in this article. I want my dog to be effectively trained and have a wholesome atmosphere to live in. Bless you for the insight.