Hoe oogst je bodemdieren uit de Wadbodem zonder de bodem te beroeren?

Momenteel vindt op het Balgzand het onderzoek plaats door Imares naar de invloed van garnalenvisserij op de zeebodem. Nadat de overheid eerst visgebieden dichtgooit voor ‘bodemberoerende’ visserij volgens VIBEG, willen ambtenaren bij het Ministerie van ELI nu begrijpen/rechtvaardigen waaróm ze dat eigenlijk doen. We kunnen vantevoren vaststellen dat dit onderzoek voor besluitvorming géén uitsluitsel kán geven. Want:

  • a. Er bestaat geen eenduidige definitie is van hoe de bodem er uit ‘hoort’ te zien, dat kun je lezen in het artikel van Jake Rice uit 2011, dat hij me toestuurde over ‘sea floor integrity’. De ‘integriteit van de zeebodem’ is één van de criteria uit Ospar waar visserij in verstrikt kan raken: die wordt nu met Natura 2000 als excuus doorgeduwd.

    • Met eenvoudige Friese boerenlogica kun je vaststellen, dat je niets meet, als je niet goed weet wát je meet. Laat staan vaststellen wat dan ‘herstel’is, of invloed. Zie het verschil tussen dwalen en zoeken. Als je zoekt, weet je waar je naar op zoek bent. Bij dwalen dool je rond, en geef je daar later betekenis aan.

  • b. De vraag naar ‘het probleem’ van bodemberoering ontstond eind jaren ’90 uit een politieke werkelijkheid. Die werd vastgelegd in Ospar in het Noorse Bergen via de wetenschappelijk discutabele ECOQUO’s (willekeurige data in een bioblender).

    • Het ‘probleem’ verscheen op de Europolitieke agenda door lobby van fondsenwervende actiemultinationals als het Wereld Natuur Fonds. De visserij had er geen last van, maar kréég er politiek last van. Bodemberoering is dus niet beslist een natuurlijk probleem. Het is een agendapunt van een categorie mensen met politieke invloed, die dit ERVAREN als probleem, én die dit probleem beleidsmatig mogen invullen zoals via de Kaderrichtlijn Marien. Een belangrijk nuanceverschil.

  • c. Die ontstane politieke agenda bij de EU dwingt wetenschappers – zoals bij ICES en Imares- hun bevindingen naar deze politieke werkelijkheid te buigen. Terwijl hun staat van kennis van de zee(bodem) veel te mager is om aan die politieke vraag te voldoen. Ook Han Lindeboom bekende me tijdens mijn bezoek op Texel dat die Ecoquo van Ospar wetenschappelijk gezien discutabel is. In die positie staat hij niet alleen, ook in een artikel van Simon Greenstreet in het Ices Journal of Marine Science kom je die kritiek tegen. (visgrootte léék in Ecoquo goede maat voor ‘ecosysteemgezondheid’)
  • d. Je krijgt een vorm van ‘je moet toch wat’-wetenschap. Desondanks proberen wetenschappers toch volgens het principe ‘u vraagt, wij draaien’ een product te brouwen dat beleid een glans van wetenschappelijkheid geeft. Dat is politiek realisme, of zoals bij Greenstreet en Rice: redden wat er te redden valt. Het alternatief is niets doen, en binnen de gegeven (politieke) werkelijkheid moet je er als wetenschapper maar het beste van maken. Daarnaast hebben wetenschappers economisch belang bij het doorgaan op de ingeslagen weg: zeker wanneer de overheid hun belangrijkste klant is.

    • Geen maagdelijke zeebodem nodig, wel snel herstel
     Dát visserij op bodemdieren invloed heeft op de bodem is vanzelfsprekend.Anders krijg je ze niet in het net. Vis je met een klossenpees die over de bodem rolt, dan krijg je ook fossiele houtresten uit de laatste ijstijd en veenresten in je net. Bodemberoering is zo oud als visserij op bodemdieren. Bij storm slingeren die hout- en veenresten ook in het rond. Op onderdeel a, kun je volgens Jake Rice voor de Noordzee maar één criterium geven dat echt meetbaar is: snel herstel. Het nuchtere boerenfeit dat vissers ieder jaar weer de zee leegvissen, netten vol garnalen krijgen duidt al in de richting van snel herstel.

    Wanneer actiegroepen praten over ‘overbevissing’ en bodemberoering, bedoelen ze eigenlijk álle visserij die enige impact op het leven in zee heeft. Dat is wat Ray Hilborn ‘ecologische overbevissing’noemt. Het alternatief is géén visserij en voedselvoorziening: weg met ons. Het politieke compromis is ‘visserij enigszins weg’, en dat noemen we nu Vibeg.

    Oh jee, een ecoloog die geoloog gaat spelen
    Wat onderdeel a. betreft: persoonlijk word ik ook een beetje huiverig wanneer ecologen en activisten zich op het terrein van de bodemkunde en geologie gaan bewegen, en direct resultaat willen/moeten meten. Ze weten álles van hun favoriete dier, en zijn vaak gepassioneerd betrokken bij hun natuurideaal van een ‘gezond ecosysteem’. Waarmee ze meestal bedoelen ‘een natuur zonder mensen’. Maar van bodemkunde en geologie hebben ze geen kaas gegeten.

      In piersma-reviewed (dier) ecologische tijdschriften krijgen ze hun bodemstudies (kokkelvisserij ‘beschadigt de bodem’) wel gepubliceerd. Mede dankzij hun goede reputatie in dat ecologische wereldje. Zo líjkt het dat ‘dé wetenschap’aan de kant staat van actiegroepen als Wilde Kokkels (nu ‘Wadden Natuurlijk’)

    Maar laat je hun werk over een ‘beschadigde bodem door kokkel/garnalenvisserij’ toetsen door mensen die er verstand van hebben- zoals bodemkundigen en geologen van de universiteit van Utrecht. Dan blijft op zijn best een dun verhaaltje over. Ieder zijn vakgebied. Aan passie ontbreekt het deze onderzoekers niet. Zie hoe Norbert Dankers victorie kraaide tijdens het Kokkelproces in 2004: de visserij zou wetenschappelijk met lege handen staan, terwijl de ecologen alle literatuur aan hun kant zouden hebben. Hij is in dit dossier weer van de partij. Nu zet de natuurbeweging met delen van de overheid vol in op ‘de bodem’van het Wad. En dus verschijnen allerlei studies die hun ‘gelijk’bevestigen.

      Vandaar mijn oproep aan lezers van dit blog om uitingen over ‘bodemberoering’in media te verzamelen en ze hier voor te leggen. Het lijkt fundamenteel ónmogelijk, dat uit het Imaresonderzoek een bruikbare conclusie rolt behalve dat ‘er meer onderzoek nodig is’. Contractonderzoeker Imares heeft een economisch belang bij die open uitkomst. Ook heeft Imares economisch belang bij een goede relatie met haar belangrijkste financier: de overheid.

    Al die door elkaar lopende belangen zijn geen garantie voor objectieve wetenschap. Wel voor een nieuwe blogreeks op Climategate waarin we bodemberoering tot de bodem uitzoeken..

    Deel dit bericht a.u.b.
    LinkedInMastodonWhatsApp

    Gerelateerd: