Sneuvelt megalomaan windplan als eerste?
Het onlangs door de SER gesloten energieakkoord werd door de betrokken partijen als een grote prestatie geafficheerd, een prachtig poldercompromis.
Één partij was echter niet vertegenwoordigd en dat was de burger. En vreemd genoeg was er ook niemand van de aanwezigen op het idee gekomen om even uit te rekenen wat het glorieuze akkoord die burger zoal gaat kosten.
Kosten van wind
In het kader van een presentatie die ik onlangs voor de VVM mocht geven over windenergie, heb ik de windparagraaf uit het akkoord eens nagerekend. Ik kom uit op een totaalbedrag aan netto kosten (dus na aftrek van de baten) over de hele looptijd van het 8 GW windprogramma van minimaal 47 miljard (bijlage 1).
Dat betreft alleen de nieuw te bouwen parken, niet de al bestaande (2,5 GW).
Het totale windplan van 10,5 GW uit het energieakkoord komt op 55 miljard (bijlage 2)
Hierbij is geen rekening gehouden met inpassingsverliezen en andere indirecte maar reële kosten. Tel je die kosten van de 10,5 GW wind uit het akkoord er nog bij op, dan kom je op bijna 100 miljard (bijlage 3).
Dan hebben we nog geen prijs gehangen aan de honderdduizenden gedode vogels en vleermuizen, en de enorme aantasting van de mooiste Nederlandse landschappen.
Parallel aan mijn onderzoek bleken ook Fred Udo en Kees Le Pair met de materie bezig te zijn vanuit een andere invalshoek. Daaruit kwam heel nuttige informatie, hier kom ik later op terug.
Hoeveel is veel?
Door de eurocrisis zijn we wellicht immuun geraakt voor grote bedragen. Maar ik wil u erop wijzen dat we hier op een voor ons land historisch ongekende schaal van geldsmijterij uitgekomen zijn. Die 55 miljard voor 15 jaar windenergie is namelijk al bijna drie maal zoveel als de kosten van de Deltawerken, de Betuwelijn, de Hoge Snelheids Lijn, de Oosterscheldedam, de Noord-Zuid lijn, de Fyra en de Joint Strike Fighter bij elkaar!
(In miljarden euro’s:)
5 Betuwelijn
4,5 JSF
4 Oosterscheldedam
3,5 HSL
3,0 Noord-Zuidlijn
1 Deltawerken
0.5 Fyra
21,5 Totaal (vgl. 55 tot 98 miljard voor windenergie in het energieakkoord)
Middeninkomens
Maar dit keer komen de kosten niet uit de algemene middelen of aardgasbaten, maar zullen ze grotendeels worden verhaald op de gezinnen met een middeninkomen.
Want als je de tuinbouw en de industrie nóg meer vraagt voor energie gaan ze failliet of weg, en dan kunnen we hier in Nederland over tien jaar het licht wel uit doen. En voor zover ze wel meebetalen wordt dat uiteraard via prijsverhogingen toch weer aan u doorberekend.
Ook de laagste inkomens kunnen niet nóg hogere energiekosten opbrengen: die zijn al verdubbeld in de laatste tien jaar en vormen in de prachtwijken al veruit de grootste uitgavenpost.
Blijven maximaal 6 miljoen huishoudens over met een middeninkomen of hoger.
Puur de netto minimale kosten van het windaandeel van het energieakkoord komen dan op €611 extra per jaar per gezin. Met de overige kosten erbij kom je op €1089 per jaar extra (bijlage 4).
Kosten per ton CO2 reductie
Bij de minimale kosten van 55 miljard en zonder inpassingsverliezen mee te rekenen kost een ton CO2 reductie via windenergie €213.
Inclusief inpassingsverliezen (€298/ton) en bij meerekenen van de extra kosten loopt dat op tot €524 per ton (bijlage 5).
De prijs van CO2 in het ETS (Europese emissie handelssysteem) ligt op het moment ergens in de buurt van €5.
De baten
De baten van dit project zijn uiterst dubieus: de 10,5 GW aan windenergie levert op papier een ca. 3 % verduurzaming van ons energiegebruik op (bijlage 6).
Maar in de praktijk wordt onze voor €200 tot ruim €500 per ton gereduceerde CO2 via het ETS voor ca €5 per ton opgekocht door Oost-Europese landen om er vervuilende bruinkoolcentrales mee te kunnen laten draaien.
Het netto resultaat van onze 100 miljard is dus: geen gram CO2 reductie.
Kosten van 14% duurzame energie
Maar dan zijn we er nog niet: de regering wil geen 3% maar 14 % duurzame energie. Ze zet zwaar in op wind omdat dat de “goedkoopste” vorm van verduurzamen zou zijn.
Nu echt even op een servetje:
Dat zou inhouden dat de rest van die 14% (per procent) aanzienlijk meer zou gaan kosten.
Maar zelfs bij dezelfde netto kosten per procent als windenergie, zou die 14% per gezin uitkomen op €2853 per jaar, oftewel €238 per maand (bijlage 7).
Nog te vermenigvuldigen met wat die andere duurzame bronnen duurder zouden uitpakken dan windenergie
Lever voor de 14% duurzame energie om te beginnen dus maar uw vakantiegeld in bij uw energiebedrijf, dan kijken we daarna wat er nog meer moet worden ingeleverd, wanneer de 3e generatie biobrandstofenergie aanmerkelijk duurder blijkt dan windenergie (waar ik gif op inneem).
Overigens is die 14% maar een tussenstation: na 2023 moet er van de regering snel doorgestoten worden naar méér dan 80% duurzame energie in 2050. Laat de rekenkamer daar ook meteen maar een kostenplaatje aan hangen.
Zodat u weet wat u boven het hoofd hangt!
Op naar een nieuwe recessie
Deze enorme lastenverzwaring levert de burger niets op. Het geeft alleen de afsluiters van het energieakkoord een groen imago.
Uiteraard is dit veruit grootste project uit de geschiedenis van Nederland een hoeveelheid “business” die zijn weerga niet kent. Naast de grootste verdieners (Siemens en de andere turbineproducenten, en uiteraard de banken) zullen de grote installateurs en off-shore bedrijven tientallen miljarden opstrijken. Dat die rechtstreeks aan het besteedbaar inkomen van de burger zullen worden onttrokken wordt er niet bij verteld.
Dat dit een desastreuze klap wordt voor de economie laat zich raden.
Doelmatigheidsonderzoek
Aan de doelmatigheid van de uitgaven voor de JSF (een schamele 4,5 miljard) worden al jarenlang talloze onderzoeken gewijd. Maar de doelmatigheid van de besteding van dit tien tot twintig maal grotere bedrag aan vogelversnipperaars lijkt niet onderzocht te hoeven worden…
Het recente parlementaire onderzoek naar effectiviteit van klimaat- en energiebeleid concludeerde dat het wel vreemd was dat er al sinds 2005 niet meer gekeken was naar de doelmatigheid van die bestedingen, en had als aanbeveling om de periode van 2005 tot 2012 toch eens onder de loep te leggen.
Dat vinden wij een uitstekende suggestie, want dan komt de periode Cramer eindelijk eens in de schijnwerpers. Daar willen wij met veel plezier een bijdrage aan leveren!
Maar waarom staat er nergens dat het wellicht raadzamer is om juist vooráfgaand aan de uitgaven een kosten-baten analyse te doen? Vooral als het om een bedrag gaat ter grootte van een derde van de landsbegroting, lijkt me dat niet echt een overbodige zaak!
En waarom horen we de rekenkamer niet over deze extreme uitgaven waar geen aantoonbare baten tegenover staan? Zucht die wellicht al veel te lang onder haar PvdA leiding?
Dubieuze rol van EIB en ECN
Overigens bleek uit onderzoek van Fred Udo dat er wel degelijk opdracht is gegeven tot een onderzoek naar de financiële gevolgen van het energieakkoord: “Het ministerie van BZK heeft het EIB op verzoek van de SER gevraagd om de maatregelen in het SER Energieakkoord te analyseren op hun economische doorwerking.”
In dit rapport komt EIB (op grond van een ECN rapport) echter tot veel lagere bedragen: de 8GW aan extra windcapaciteit komt totaal op krap 8 miljard (4,1 + 3,7).
Dat is nog steeds het allerduurste project uit de geschiedenis van Nederland, maar wel 85% minder astronomisch megalomaan dan uit mijn berekeningen blijkt. Hoe kan dat nu?
Navraag bij de opstellers levert een ontnuchterende conclusie op: men heeft voor wind om onverklaarbare redenen alleen de investeringen van 2013 tot 2020 in rekening gebracht. Die omvatten slechts ca ¼ van het totaal.
Daarnaast heeft men met een 25% kostendaling t.o.v. vandaag gerekend, en zijn de elektriciteitsleidingen naar de windparken op zee niet meegerekend.
Nu stijgen de kosten van windenergie de laatste tien jaar alleen maar (ca 40% per 5 jaar) en kost een aansluiting van een windpark op zee ca 1/3 van de parkkosten.
Als je de toekomstige investeringen en de stroomkabels meerekent, en uitgaat van gelijkblijvende prijzen (dus niet van de waarschijnlijke stijging of onwaarschijnlijke daling) kom je in plaats van op 8 miljard uit op 49 miljard (zie bijlage 8). Dat ligt nét iets boven mijn berekening in bijlage 1, en is zes maal zoveel als het EIB / ECN rapport ons wil doen geloven.
Aangezien het de opdracht was om de financiële consequenties van het (gehele) energie akkoord door te rekenen zijn de getallen in dit rapport dus volstrekt onjuist.
De kamer aan zet
Inmiddels is minister Kamp van deze misleiding op de hoogte gesteld door de groep kritische onderzoekers rond Le Pair en Udo, en heeft het persbericht over deze brief zaterdag bijna alle kranten gehaald (zie Elsevier Nu Volkskrant Telegraaf ).
De scope van de brief is anders dan die van dit blog.
Mijn benadering geeft een generieke berekening van de totale minimale kosten voor ons als maatschappij die met een keuze voor wind samenhangen. Dit is in lijn met mijn serie “De economie van de duurzaamheid”.
De berekening van de kosten van wind op zee in de brief aan minister Kamp is volledig gebaseerd op de concrete case van het Gemini windpark, omdat dan uitgegaan kan worden van niet ter discussie staande bedragen.
Maar beide onderzoeken komen tot vergelijkbare conclusies.
Vraag aan de politiek
Ik acht het absoluut noodzakelijk dat bij de besluitvorming over een dermate groot bedrag, direct onttrokken aan het besteedbare inkomen van de burger, aan de politici ook de juiste kostenberekening ter beschikking staat, en dring daarom aan op een alomvattende berekening van de consequenties van het energieakkoord door een onafhankelijk ingenieursbureau, alvorens het akkoord als basis voor beleid te gebruiken.
Vraag aan de Rekenkamer
Ik dring er bij de rekenkamer op aan om het toezicht op uitgaven aan klimaat- en energiebeleid te verscherpen, en hierover punctueel aan de media en de politiek verslag te doen, zodat er zo snel mogelijk een einde komt aan peperduur symboolbeleid zonder baten, dat onze economie ernstige schade toebrengt.
Bijlagen:
1. De netto kosten van 8 GW extra wind in het energieakkoord
Volgens energiemaatschappijen, consistent met SDE+ regeling :
On shore wind: 12 ct/kWu
Off shore wind (incl. aansluiting): 21 ct/kWu
Optimistische schatting van de waarde van onvoorspelbare en onregelmatige elektriciteit (marktprijzen liggen tussen 0 en 6 cent/kWu), alle windenergie: 3 ct/kWu
Kosten 8 GW extra wind in het energieakkoord
(Kosten: Aantal GW x uren/jr x capaciteitsfactor x kosten/kWu x kWu naar Gwu x jaren)
WoZ: 4,25 x 8760 x 0,36 x (0,21-0,03) x 10^6 x 15 = 36 miljard
WoL: 3,75 x 8760 x 0,24 x (0,12-0,03) x 10^6 x 15 = 11 miljard
Samen: 47 miljard
2. De netto kosten van de 10,5 GW wind in het energieakkoord
Kosten alle wind uit Energie Akkoord:
WoZ: 4,5 x 8760 x 0,36 x (0,21-0,03) x 10^6 x 15 = 38 miljard
WoL: 6.0 x 8760 x 0,24 x (0,12-0,03) x 10^6 x 15 = 17 miljard
Samen: 55 miljard
3. De integrale kosten van 10,5 GW wind in het energieakkoord
Bij de netto kosten dienen opgeteld te worden (zie voor toelichting bijlage 9):
Wind op zee:
(Minimale) inpassingskosten 5 ct/kWu
Capacity compensation 2 ct/kWu
Uitval defecte turbines 3 ct/kWu
Extra slijtage backup centrales door op- en afregelen 1 ct/kWu
Samen: 11ct/kWu
Wind op land:
(Minimale) inpassingskosten 5 ct/kWu
Capacity compensation 2 ct/kWu
Uitval defecte turbines 1 ct/kWu
Extra slijtage backup centrales door op- en afregelen 1 ct/kWu
Daling waarde onroerend goed 1 ct/kWu
Samen: 10ct/kWu
Integrale kosten:
Off shore wind: 21 + 11 = 32 ct/kWu
On shore wind: 12 + 10 = 22 ct/kWu
Commerciële waarde alle windenergie: 3 ct/kWu
Kosten 10,5 GW wind uit Energie Akkoord:
WoZ: 4,5 x 8760 x 0,36 x (0,32-0,03) x 10^6 x 15 = 62 miljard
WoL: 6.0 x 8760 x 0,24 x (0,22-0,03) x 10^6 x 15 = 36 miljard
Samen: 98 miljard
4. De kosten van 10,5 GW wind voor de huishoudens
55 miljard / 6 miljoen gezinnen / 15 jaar = €611 per gezin per jaar
98 miljard / 6 / 15 = €1089 per gezin per jaar
.
5. De kosten per ton CO2 uitstoot
Windaandeel in onze energieproductie
Elektriciteitsproductie Nederland: 100.000 GWu
Opbrengst wind uit energieakkoord:
(GW x uren/jr x cf = Gwu)
WoZ: 4,5 x 8760 x 0,36 = 14.191 GWu
WoL: 6 x 8760 x 0,24 = 12.614 GWu
Samen: 27.533 Gwu
Aandeel: 26.805 / 100.000 = 26.8%
Zonder verrekening inpassingsverliezen:
Bruto windaandeel van 10,5 GW in elektriciteitsproductie 26.8%
Uitstoot Nederlandse centrales: 62.000 kTon CO2/jaar
Kosten 10,5 GW wind: 55/15 = 3.7 miljard extra per jaar
Reductie door 10,5GW wind (26.8%): 16.616 kTon CO2
Kosten per ton CO2: 3.700 / 16.6 = €223
Met verrekening inpassingsverliezen:
Door 30% inpassingsverliezen: netto windaandeel nog 18.8%
Uitstoot Nederlandse centrales: 62.000 kTon CO2/jaar
Kosten 10,5 GW wind: 3.7 miljard extra per jaar
Reductie door 10,5GW wind (18.8%): 11.656 kTon CO2
Kosten per ton CO2: 3.700 / 11.656 = €317
Met verrekening inpassingsverliezen en integrale kosten:
Door inpassingsverliezen: netto windaandeel nog 18.8%
Uitstoot Nederlandse centrales: 62.000 kTon CO2/jaar
Kosten 10,5 GW wind: 98/15 = 6.5 miljard extra per jaar
Reductie door 10,5GW wind (20%): 11.656 kTon CO2
Kosten per ton CO2: 6.500 / 11.656 = €558
6. Aandeel wind in Nederlands energiegebruik
Aandeel 10,5 GW wind in elektriciteitsproductie: 28% (zie bijlage 5)
Door geïmporteerde stroom (20.000 Gwu):
Aandeel wind in elektriciteitsgebruik: 27.533 / 120.000 = 23%
Elektriciteitsgebruik (2011) is 423 / 3258 = 13% van Nederlandse energiegebruik
Dus aandeel 10,5 GW wind in energiegebruik: 0,13 x 0,23 = 3%
7. Kosten van 14% duurzame energie uit regeerakkoord
Extrapolerend van 3% naar 14%: 14 / 3 = 4.67 x
Kosten 3% = €611 per gezin per jaar
Kosten 14% = 4.67 x 611 = € 2853 per gezin per jaar = €238 per gezin per maand (minimaal)
8. Berekening ECN / EIB
Nog ¾ te investeren na 2020, dus x4
Geen prijsdaling, dus x 1/0,75 = x 4/3
Wind op zee: kabel kost 1/3 van parkkosten, dus x 4/3
Werkelijke kosten volgens ECN:
WoZ: 4,1 x 4 x 4/3 x 4/3 = 29,16 miljard
WoL: 3,7 x 4 x 4/3 = 19,73 miljard
Samen: 49 miljard.
(Vgl: bijlage 1 voor de 8 GW uit het akkoord volgens mijn berekening: 47 miljard.)
9. Berekening integrale kosten
Deze posten zijn niet exact te berekenen, zeker niet door mij, omdat ik niet de beschikking heb over de noodzakelijke data. Toch is het wenselijk om een best “guestimate” te doen om het belang van de posten in te kunnen schatten. Het maakt nogal wat uit of het samen 1 cent of 10 cent per kWu is.
Ik heb veel tijd gestoken in onderstaande schattingen en geloof dat ze voor een situatie met 10,5 GW windcapaciteit realistisch en zelfs aan de lage kant zijn. Maar ik sta open voor suggesties.
Inpassingskosten 5 ct/kWu
Dit is een zeer complexe problematiek.
Bij toenemend windaandeel nemen ook de kosten van het backup systeem toe. Deels door het dalen van het rendement van de fossiele backup centrales, en deels door het surplus dat door wind wordt opgewekt op momenten dat daar geen vraag naar is. Duitsland heeft een windaandeel dat ongeveer het dubbele is van ons aandeel, en dumpt nu al enorme hoeveelheden wind over de grens. Denemarken heeft een aandeel dat vergelijkbaar is met de 10,5 GW uit het akkoord, en moet maar liefst 40% van de windenergie exporteren of weggooien.
De voor deze post ingeschatte 5 ct/kWu is berekend door een simulatiemodel dat uitgaat van ca 8 GW aan windenergie, ongeveer tussen Duitsland en Denemarken in, en is dus een bescheiden inschatting, aangezien het akkoord op 10,5 GW is gebaseerd, vergelijkbaar met Denemarken.
Capacity compensation 2 ct/kWu
Het loont voor energiemaatschappijen niet meer om gascentrales in bedrijf te houden. Toch zijn die onmisbaar als backup. Daarom zal hiervoor een vergoeding betaald moeten gaan worden. Naar de hoogte daarvan is slechts te gissen.
Uitval defecte turbines 1 ct/kWu (WoL) en 3 ct/kWu (WoZ)
Halverwege de levensduur van een park loont het niet meer om defect turbines te vervangen. Daardoor loopt de productie van een park in de loop der jaren terug. De ervaring leert dat dit tot nu toe soms een veel groter bedrag heeft gekost dan 1 ct/kWu en 3 ct/kWu, maar dit is moeilijk naar de toekomst te extrapoleren. 1 en 3 cent lijkt een zeer behoudende schatting.
Extra slijtage backup centrales door op- en afregelen 1 ct/kWu
Het veel vaker op- en af regelen van de centrales om wind te compenseren heeft snellere slijtage en een lagere beschikbaarheid tot gevolg. De 1 cent lijkt een voorzichtige schatting
Daling waarde onroerend goed 1 ct/kWu
De windturbines op land mogen dichter bij bewoning geplaatst worden dan vergelijkbare industrie. De hierdoor ontstane overlast leidt tot waardedaling van onroerend goed, die voor rekening van de windexploitant komt. De eerste processen hierover worden al gevoerd (St. Philipsland). 1 ct lijkt een voorzichtige inschatting.
@ Theo: Weer een Topartikel! En de GroenGekte maar “duurzaam” roepen (= gelogen), dat fossiele brandstoffen worden gesubsidieerd door de overheid. Het is de balk in het oog, die de splinter verwijt (of zoiets :-) )
Wat hebben al die dames en heren op de foto in godsnaam dan gedaan al die tijd?? Die 40% kostenreductie ( hoe kóm je er in godsnaam op), is die ergens onderbouwd in de overeenkomst?
Vandaag een stukje in de krant.
men is bezig met de ontwikkeling van een goedkopere windturbine voor op zee.
Er komen maar 2 bladen op. (omdat geluid minder van belang is?)
Dat zag je ook op de oudere windmolens en de mast wordt gebouwd met een vakwerkcontructie ( net als de eifeltoren)
Niets nieuws onder de zon wat techniek betreft.
Het project wordt ontwikkeld door 2-B Energy geschatte kosten 10 miljoen euro.
Agentschap nl (EZ) geeft 4,5 miljoen subsidie voor deze “nieuwe”ontwikkeling.
Dit zijn verborgen kosten die nog niet zijn meegerekend en deze nieuwe turbine moet wind op zee goedkoper maken zodat ze hiermee straks de geplande 40% kostenreductie gaan motiveren.
Een andere kostenbesparing is om geen generator meer te plaatsen in een molen maar alleen een pomp. De molens van een park drijven dan gezamenlijk een generator aan.
kijk hier:
http://www.kennislink.nl/publicaties/goedkope-offshore-windmolenparken
Maar zonder grootschalige buffercapaciteit wordt windenergie nooit wat.
De stroomprijs van windmolens zal geregeld zeer laag tot zelfs negatief zijn. Nooit rendabel.
@David. Je hebt helemaal gelijk. Wind is ongeschikt voor aandrijving stroomgeneratoren, en wél voor waterpompen. Leg dat eens uit aan de GroeneGekte……………! Ze snappen het gewoon niet, die alpha en gamma universiteiten, NGO’s en duurzame apparatsjiks (= ambtenaren). Vanochtend was het PBL op Radio1.: “We vergroenen niet genoeg voor het klimaat”. << Uilskuikens!!
Kan iemand mij een linkje sturen naar vergelijkingen tussen “subsidie op fossiel” vs subsidie op duurzaam? “subsidie op fossiel” zet ik bewust tussen quotes, omdat naar mijn -niet zeer goed geinformeerde mening- fossiel nog altijd zwaarder belast dan gesubsidieerd wordt.
Daar schermt de groene kerk nl. vaak mee; allerlei externe kosten worden bij de kostprijs van fossiele energie niet meegenomen. Nou kan ik daar tot op geringe hoogte in meekomen, maar ik ben benieuwd of Theo daar iets meer van weet.
De volgende reactie over 5,8 miljard aan fossiele subsidie heb ik ooit eerder gegeven:
De 5,8 miljard triggerde mij om eens uit te zoeken hoe dat is opgebouwd en na analyse van aangehaalde ecofys rapport ( http://www.ecofys.com/files/files/ecofyscedelft53overheidsingrepenfinal_03.pdf ) is daar de zoveelste reden om dit soort opinies niet voor waarheid aan te nemen.
Hoe is de 5,8 miljard opgebouwd (bedragen in miljoenen):
Overheidsinterventies op eindgebruik van energie (momentopname 2010)
Brandstofaccijns – vrijstellingen voor kerosine 1695
Energiebelasting – Verlaagde tarieven gas voor grootverbruikers 1499
Brandstofaccijns- vrijstelling scheepvaart 440
Brandstofaccijns – verlaagde tarieven rode diesel 236
Energiebelasting – Verlaagde tarieven elektriciteit voor grootverbruikers 252
Brandstofaccijns – verlaagde tarieven LPG 223
Energiebelasting – Vrijstellingen voor de energie-intensieve industrie 88
Tijdelijke regeling Isolatieglas 43
Teruggaaf energiebelasting kerken en non-profit instellingen 34
Motorrijtuigenbelasting: Nihiltarief zeer zuinige auto’s 34
Subsidie marktintroductie energieinnovaties (glastuinbouw) 28
Duurzame warmte voor bestaande woningen – Tijdelijke energieregeling markt en innovatie 27
Verlaagd btw-tarief isolatie 13
Energiebelasting – Vrijstellingen voor de energie-intensieve industrie 8
Subsidie op energieadvies voor woningeigenaren 7
Investeringsregeling Energiebesparing 5
Subsidieregeling milieugerichte technologie 4
Subsidieregeling energie en innovatie, Verlaging elektriciteitsaansluiting warmtepomphouders 2
Van de 4,6 miljard zou volgens het rapport 4,4 miljard subsidie op fossiele energie betreffen. NB, stimuleringsregelingen voor minder energiegebruik worden dus als subsidie op fossiele energie gezien!
1,4 miljard wordt toegeschreven aan de productiezijde van energieopwekking. Hieronder valt een post van 1 miljard aan emissierechten die kunstmatig verhoogd is door het fictieve bedrag van 35 euro per ton CO2 als subsidie te zien. Hierbij wordt er vanuit gegaan dat productiebedrijven 15 euro per ton CO2 zelf betalen (huidige marktprijs ca 8 euro per ton CO2) wat in mindering wordt gebracht van de fictieve CO2 prijs per ton van 50 euro. M.a.w. men begroot vervuilingskosten van CO2 uitstoot op 50 euro per ton om op deze wijze op een zo hoog mogelijke post emissierechten te komen en deze vervolgens te betitelen als subsidie aan fossiele energie. De belastingbetaler merkt niks van deze kosten aangezien ze fictief zijn.
Terug naar de “subsidies” voor eindgebruikers. Laat ik een aantal grote posten behandelen.
Los van de discussie of je ontheffing voor belasting kan zien als een subsidie het volgende:
Vrijstelling voor Kerosine. Vanwege internationale verdragen mag er geen accijns op kerosine worden geheven. Op het moment dat er wel accijns geheven zou worden dan zou er niemand meer in Nederland tanken en leidt dat zeker niet tot 1695 miljoen aan extra inkomsten
Verlaagde tarieven gas voor grootverbruikers: 1499 miljoen
De onderbouwing hoe tot de 1499 miljoen gekomen wordt ontbreekt. Wel is aangegeven dat de herkomst gebaseerd is op het degressieve energiebelastingstelsel. Wederom wordt hier uitgegaan van de speciaal voor dit rapport verhoogde kostprijs van 50 euro per ton CO2. Dat de kleingebruikers omgerekend 90 euro per ton CO2 aan energiebelasting betalen (en dus meer dan de fictieve kosten) wordt niet verdisconteerd waardoor de post om meerdere reden kunstmatig hoog is.
Tenslotte de wijze waarop de subsidie in relatie tot transportkosten is berekend. Uitgangspunt is dat alle transport gerelateerde kosten (O&B vast, aanleg infra, parkeren, ruimtebeslag, O&B gebruiksafhankelijk, verkeersongevallen, geluidhinder, luchtverontreiniging, klimaatonzekerheidsmarge, ruimtebeslag) gedekt moeten zijn door MRB, BPM, parkeergelden en accijns. Als referentietabel voor de kosten is het jaartal 2002 genomen. NB, wijzigingen als milieuheffing op auto’s en fors toegenomen parkeergelden zijn niet meegenomen.
Voor benzineauto’s schijnt het uit te kunnen. Voor LPG en diesel niet. Derhalve vindt men dat de accijnzen op diesel en LPG te laag zijn en wordt dit gezien als subsidie van de fossiele industrie.
Hier laat ik het even bij want anders wordt de reactie wel heel lang. Resumerend is de 5,8 miljard subsidie een gekunsteld bedrag wat maar al te makkelijk op duikt als argument om meer subsidie aan de groene sector te geven. Dit argument is boterzacht.
Aha, dat vermaledijde ecofys rapport. Jouw toelichting is wel heel handig, want ik had nooit gezien dat ook de co2-rechten daarin verdisconteerd zijn. Dank!
Kijk nog eens naar het rapport van de nationale ombudsman inzake windenergie en de beantwoording van de kamervragen.
Dat geeft een aardig inzicht in de wijze waarop er gedraaid wordt.
Ook op Bonaire, waar toch een constante passaatwind waait, lopen de kosten van wind energie de pan uit.
Dat betekent dat windenergie in Nederland gezien ons klimaat totaal onzinnig is.
Hier de praktijk die met wat subsidie wordt afgedaan.
Hoe groot is de subsidie uit Nederland die nodig was om de tariefstijging van energie op Bonaire te beperken?
EZ heeft in 2012 WEB € 5,5 miljoen ter beschikking gesteld en I&M € 2,3 miljoen voor de periode tot eind 2013. Het vorige kabinet heeft besloten tot een aansluitende tijdelijke voorziening te regelen in de aanstaande wet elektriciteits- en drinkwatervoorziening voor CN.
Bonaire Continent: Noord-Amerika Oppervlakte: 288 km². Hoofdstad: Kralendijk Inwoneraantal: 16.541 inwoners (2012)
Kosten 4716 euro ( afkoopsubsidie) per inwoner.
Ik neem aan, dat Kamp een ragfijn spel speelt: in plaats van het aangaan van een subtiele discussie met genuanceerde denkers als van Tongeren, Samsom en Rotmans, wacht hij slechts tot dorre rekenmeesters de groene luchtkastelen vakkundig hebben gesloopt. Mede namens hem, dank exacte geesten voor deze verwoestende aanpak!
Ik denk eerder dat er sprake is van selectieve informatievoorziening door de ambtenaren richting kamp en hij noet in staat is daar doorheen te prikken.
Ontkenning van de realiteit is dan het gevolg.
Dat is eerder dom vermomd als ragfijn
Fantastisch werk! Het is echt onvoorstelbaar hoe diep het konijnenhol gaat.
Dit, gecombineerd met het feit dat we met 1/3 van het BNP garant staan voor Griekenland etc, gaat er voor zorgen dat Mark Rutte de geschiedenis ingaat als de premier die de BV Nederland failliet liet gaan. Dan te bedenken dat ik via Leegte (wie? hoor of zie je nooit!!) op deze clown gestemd heb ook.
Ik vraag me ook af, hoeveel van die breedlachende mensen op bovenstaande foto heeft enig benul van waar ze het precies over hadden (behalve the usual gebazel over duurzame kansen op mogelijkheden om de gevreesde opwarming te stoppen en daarbij ook nog, zoals die Christen Unie……mevrouw jubelde, De Doelstelling kan worden gehaald) en wat dat gaat kosten??? Ik als ingenieur heb geleerd het altijd over de kosten te hebben, altijd. Bij hun speelde dat een minder grote rol heb ik het idee.
Kan het mis hebben, maar een vakwerkmast op zee waarover Hugo bericht, lijkt mij niet ideaal.
Je hebt dan een veelvoud aan oppervlakte die blootstaat aan het vijandige pekel.
Die dingen zullen dus veel onderhoud vergen of zeer snel wegrotten.
Je kunt ze natuurlijk ook van een speciale RVS staalsoort maken, maar of dan de prijs nog zo laag is betwijfel ik.
Rien
Helemaal eens maar zo werd het gebracht in het nieuwsbericht.
je kunt beter een ronfr constructie bedenken afgedekt met epoxy
Waar nog niet of nauwelijks aandacht aan wordt besteed is dat uit steeds meer onderzoek blijkt dat de opbrengst (sterk) terugloopt zodra er meer windmolens geplaatst worden. Niet allen levert gemiddeld gesproken elke extra windmolen zelf minder energie op, ook heef deze extra windmolen een negatief effect op he reeds bestaande arsenaal. De ruwheid van de grenslaag neemt nu eenmaal toe en dit zorgt er voor dat per saldo minder wind over blijft. Daarnaast neemt de afgelopen tientallen jaren ueberhaupt de gemiddelde wind op het noordelijk halfrond af en wordt verwacht dat deze trende zich ook de komende jaren doorzet. Alles bij elkaar een extra negatief aspect aangaande economische waarde van windmolens.
En vanochtend en gisterochtend stonden alle molens weer stil aan de Noordzee kust bij de Haringvlietsluizen, pal aan zee…….duurzame energie voor nuuul huishoudens.
Om het even in perspectief te plaatsen. Voor 100 miljard kan je 4 miljoen x 25k subsidie geven voor energiebesparing. Stel we pakken de minder energiezuinige gebouwen dan is is een reductie van 1000 m3 gas per jaar bij 20k aan isolatie haalbaar. Steek 5k in zonnepanelen voor 3000 kWh aan stroomopwekking en je haalt per gebouw 1000 x 8,8 * 3,6 MJ + 3000 * 3,6 MJ * 2 (50 % rendement stroomopwekking) = 53,28 GJ aan energiebesparing. Totale besparing 213 PJ wat veel meer is dan de windmolens opleveren (In 2012 verbruikte Nederland 2189 PJ aan energie).
Bijkomende effecten: werkgelegenheid bouw, meer comfort en geldig voor een langere periode dan 15 jaar.
Enige probleem, er zijn niet zoveel huishoudens waarbij 1000m3 gas bespaard kan worden. Vermoedelijk zijn er voldoende kantoorgebouwen en fabriekspanden waarbij relatief eenvoudig energie bespaard kan worden.
Nog maar eens een keer: voor 200 miljard euro kun je veel oude en minder efficiente kolencentrales in Europa vervangen en de totale Europes CO2 emissies met tientallen procenten reduceren.
source: Swiss UBS bank, where did the 200 billion euro that European consumers had to pay for the ETS go to?
http://www.theaustralian.com.au/national-affairs/europes-287bn-carbon-waste-ubs-report/story-fn59niix-1226203068972/national-affairs/europes-287bn-carbon-waste-ubs-report/
Het aloude begrip “WINDHANDEL” krijgt zo een heel bijzondere betekenis!
Of wat te denken van het simpel weg doven van gigantische brandende steenkoolvuren…. http://mining.about.com/od/Coal/a/Top-5-Coal-Fires-Hotspot.htm
Voor mij is de simpelste testvraag t.a.v. windenergie altijd heel simpel: als we echt serieus zouden geloven in windenergie zouden we tenminste onze dieselgemalen vervangen door windmolens die de polders droogmalen. Dat is eeuwenlang goed gegaan en kan ook nu weer. Als het veel regent waait het meestal ook.
Als Nederland niet binnen 1 jaar overstapt van electrische- en dieselgemalen voor de polderbemaling naar windenergie, dan is windenergie sowieso een farce….
Als je een peperdure hamer niet gebruikt om spijkers mee in te slaan… hoe moet ik dan geloven dat je serieus bent de hamers te gebruiken om linoleum mee te gutsen…. ik noem maar iets…
Iedereen die een beetje na denkt had kunnen bedenken dat dit op een farce zou uitlopen. De kosten om deze molens te repareren op zee zijn aanzienlijk. Zout sloopt alles op den duur.
Windmills at sea can break like matches
http://www.apollon.uio.no/english/articles/2013/windmills.html
Wind turbines ‘only lasting for half as long as previously thought’ as study shows they show signs of wearing out after just 12 years
http://www.dailymail.co.uk/news/article-2254901/Wind-turbines-half-long-previously-thought-study-shows-signs-wearing-just-12-years.html
14000 Abandoned Wind Turbines In The USA
http://toryaardvark.com/2011/11/17/14000-abandoned-wind-turbines-in-the-usa/
Drooghouden van polders door windmolens.
Reeds in 1848 was besloten om het Haarlemmer meer droog te malen door drie stoomgemalen in plaats van door 200 windmolens. Dit vanwege de kosten en betrouwbaarheid.
Die blonde Borren van Greenpeace zit nog steeds te kwijlen dat ze naast die Wientjes mocht zitten.
Ik mis op de foto:
Bontenbal
Rotmans
van Tongeren
Jan Paul
De onderkonengèn van Nederland
en nog een stuk of 55 dromers.
Wat zullen die lui zich gepasseerd voelen.
Blonde Dolly spreekt
http://www.trouw.nl/tr/nl/4332/Groen/article/detail/3521627/2013/10/05/Mansveld-Waanzinnige-klimaateisen-stellen-is-zinloos.dhtml
Theo, dank voor je uitstekende artikel.
Het hele werk stond al op USB stick en wordt nu meegenomen in de voorbereidingen voor een juridische procedure tegen de minister van Economische Zaken, Kamp.
Deze waanzin moet op zo kort mogelijke termijn gestopt worden.
Over fraude gesproken, Hajo….met energie.
Ik hoorde vanmiddag van een medewerkster van Liander dat de oudere types (mechanische met die draaiende schijf) elektriciteitsmeters langzamer draaien dan de zogenaamde slimme meters. Die draaien natuurlijk niet maar je begrijpt vast wel wat ik bedoel.
Over vier jaar gezien betalen mensen met een slimme meter beduidend meer dan mensen met een ouder type (mechanische) elektriciteitsmeter.
Ook dat wordt angstvallig door het ministerie van Economische Zaken (Kamp) verzwegen en zie je niet in de krant staan.
Toch interessanter dan die schreeuwer vdB die alle aandacht krijgt.
Hulde Theo, zo’n blog waren we aan toe op CG. De biomassa en bijobeest iekonomie van ECN/Agentschap.nl ben ik mee bezig, komen we nog op terug
Top Theo, complimenten!!!
Er moet een politiek Anti-Klimaatbeleid-Comité komen dat de kennis paraat heeft die hier verzameld is.
De burgers hebben geen flauw idee wat ze boven het hoofd hangt!
Een aantal personen die tegen de stroom in durven gaan, die kunnen debatteren en met levendige voorbeelden iets uiteen kunnen zetten, ik denk aan ex-docenten, zou hiermee de publiciteit moeten zoeken.
Heel levendig en aansprekend is de vergelijking tussen de hoge kosten van de Betuwelijn en de JSF en dergelijke enerzijds en
al die tientallen miljarden van dit zogenaamde energie-akkoord anderzijds, die GEEN CO2-uitstoot gaan besparen.
Alleen dat laatste moet je dan wel heel goed duidelijk weten te maken.
marc
Als inwoner van Duitsland ga je natuurlijk van deze cijfers niet gemakkelijk van de sokken. Maar als je dan weer bedenkt dat dit de berekening is bij het “GEEN deuk in een pakje boter” van klimaatwichelaar en malariabitch Mansveld dat ga je toch weer rillen bro.
Het verhaal van Theo lijkt me te lang voor een sleep maar is er misschien ruimte voor 2 of 3 CO2-Pieten (gewoon zwart natuurlijk) die bij de intocht in een koddig bootje door het camerashot varen. “KOM MAAR OP MET DIE STOOMBOOT” “CO2 IS GOED VOOR U”
“CLIMATEGATE.NL”
Wie heeft er een boot?
Trouwens die Mansveld? Ik denk: Swiet Driems aar meed of dis. Hoe em aai toe disagrie? Wilma niet, zoveel is zeker.
(Annie Lennox)
Ze lijkt inderdaad nogal op annie lennox, zie: http://www.youtube.com/watch?v=GjlTKHFjG5g
Maar er zou ’n Anti-Klimaatbeleid-Comité moet komen dat de kennis paraat heeft die in dit topic verzameld is.
De burgers hebben geen flauw idee wat ze boven het hoofd hangt!
Een aantal personen die tegen de stroom in durven gaan, die kunnen debatteren en met levendige voorbeelden iets uiteen kunnen zetten, ik denk aan ex-docenten, zou hiermee de publiciteit kunnen zoeken.
[Waarom is de pagina met reacties in stukken geknipt eigenlijk?]
De wettelijke taak van de Algemene Rekenkamer is het controleren of de inkomsten en uitgaven van het Rijk kloppen en of het Rijk beleid uitvoert zoals het bedoeld is.
De Algemene Rekenkamer maakt dus zelf geen ‘kostenplaatjes’.
Elke brief gericht aan mevrouw Stuiveling is dan ook zonde van het papier en wordt zonder reactie terzijde gelegd.
Overigens vermeldde het rapport Windenergie in Nederland, Kosten en Baten, van de Groene Rekenkamer een half jaar geleden de extra kosten voor de Nederlandse huishoudens al en in een later artikel, Energieakkoord? Welke Energieakkoord? berekende DGRK dat de extra lasten voor de Nederlandse huishoudens met het energieakkoord over enige jaren zullen stijgen naar 1200 Euro per jaar of 100 Euro per maand.
De Groene Rekenkamer voelt zich gesterkt door de berekeningen van Theo, maar ook van lePair en Udo.
Uit tenminste drie onafhankelijke bronnen blijkt nu dat de kosten voor de Nederlandse huishoudens bij ongewijzigd windbeleid zo hoog oplopen dat gevreesd moet worden voor een nationale ramp die vele nieuwe duizenden faillissementen en een werkloosheid die de komende vijf jaar oploopt naar 1 miljoen.
Naar schatting twee miljoen huishoudens zullen binnen enkele jaren de hoge energienota niet meer kunnen betalen.
Er is toch niemand die Klaas Knot op z’n staalblauwe ogen gelooft dat het met de werkgelegenheid en de Nederlandse economie weer de goede kant opgaat?
Dat zijn politieke uitspraken die niet onderbouwd zijn, net zoals het energieakkoord en niet anders bedoeld dan een soort peptalk die we node kunnen missen.
Werd een tijd geleden nog benaderd om als projectwerver / consultant in de groene sector te werken, want ‘er komen bakken subsidie aan, en die kunnen we via al onze vriendjes en contacten makkelijk leegscheppen’… Hoewel ik het geld goed kan gebruiken, heb ik vriendelijk doch beslist bedankt. Heb zo mijn principes, en wil niet meewerken aan een dubieus verrijkingsspelletje. Want dat is het voor de meeste spelers in de groene wereld, het is een makkelijke manier om met het gelijk aan hun zijde schatjehemeltjerijk te worden. En dat op valse gronden, over de rug van de al gepakte belastingbetaler die hiermee grootschalig opgelicht wordt. Bah.
@realist,
Heb je schriftelijk bewijs of e-mails die verwijzen naar “bakken subsidie” en het “leegscheppen” er van?
Dat zouden interessante wapens kunnen zijn in de strijd.
Wel een beetje voorzichtig doen er mee.
Reactie van ECN op brief van Nationaal Kritisch Platform Windenergie:
https://www.ecn.nl/nl/nieuws/item/reactie-van-ecn-op-brief-van-nationaal-kritisch-platform-windenergie/
Ik mis al jaren het ECN-pleidooi voor meer onderzoek naar toegepaste kernenergie met het veilige en het vele 1000 jaren voorradige Thorium. Dat zegt op zich zelf genoeg over ECN en haar “duurzame” windhandel-lobby. ECN blijkt “duurzaam” geïnfiltreerd en verre te staan van het kritisch onafhankelijk energie-denken van vandaag.
ECN : “grote rotoren met wat kleinere turbines, waarmee een 34-46% capaciteitsfactor kan worden bereikt.”: Is flauwe kul argument, waarmee de gesubsidieerde investeringen en exploitatie in weersafhankelijke windturbines zowel op zee als op land nog steeds verre van renderend zijn en nog steeds NUL bijdragen aan klimaatbeheersing en NUL fossiele energie besparen door de benodigde back-up door snelle reactie gascentrales.
Laat ECN eerlijk onafhankelijk kritisch zijn. De suggestie door wetenschappers dat ECN “gekleurde informatie” verstrekt die door de SER werd overgenomen, is dus geheel correct.
@ Harry van Schalkwijk, nee hoor, is gewoon wandelgangenpraat. Geen Hardcopy oid.
Volgens mij zit er een rekenfout in de kostenaannamen. Uitgegaan wordt van 12ct/Kwh voor Wind op land. Hiermee wordt over het algemeen niet gerekend. De kosten worden uitgedrukt in Euro/ MW. Bij Turbines op land ligt dat bij ongeveer 1.500.000 Euro/ MW.
Met de berekening in dit artikel zou dat op bijna 3.000.000 Euro/MW uitkomen, dus een verdubbeling. De helft is echter nog steeds megalomaan!!!
nog even ter aanvulling; met kosten wordt bovenstaand alleen de aanschafkosten van windturbines bedoeld. Hij staat er dan nog niet en is nog niet operationeel. De kosten daarvoor zijn afhankelijk van de situatie en dus niet als rekenparameter op te geven. het hangt bijvoorbeeld af van de bedragen van landlease, de electrische aansluitkosten, etc.
Je zou 10% voor de aanleg kunnen rekenen en daarbovenop 10% voor projectmanagement e.d.
@Ruud
De aanschafkosten zijn minder dan de helft van de kosten over de levensduur. Dat komt vooral door rente, winst en onderhoud.
De aan SDE+ subsidies toegezegde bedragen voor bv het Geminipark zijn al bijna het dubbele van de aanschafprijs. En daar komen nog allerlei andere indirecte betalingen bij.
De door mij gekozen waarden zijn realistisch maar aan de lage kant. Dat blijkt ook als je vanuit de concrete projecten Gemini (WoZ) en Urk (WoL) exptrapoleert.
Dan kom je veel hoger uit dan mijn 55 miljard.
Ik ben expres bij alle aannames aan de veilige kant gaan zitten. De bedragen zijn toch al astronomisch, ik wilde alle discussie over mijn berekeningen van de kale kosten (55 miljard) vermijden.
Over de extra 43 miljard aan indirecte kosten wil ik juist heel graag discussiëren. Die worden namelijk altijd door de voorstanders van wind genegeerd. Ik weet vrij zeker dat er uit de discussie een groter bedrag gaat komen, maar ook als het minder mocht zijn ben ik blij, omdat die kosten dan eindelijk überhaupt worden meegerekend.
Als je alle kosten voor de energietransitie toerekent aan huishoudens, zoals hierboven dan kom je idd op hoge bedragen uit, maar we hebben in NL ook nog een groepje gebruikers die de stroom bijna voor niks krijgen en ook nauwelijks energiebelasting betalen : de grote bedrijven. Oplossing?
Lees en huiver:
http://stormglas.wordpress.com/2013/10/17/naar-een-fossielvrije-samenleving-2/
B ij bedrijven die veel energie gebruiken werken mensen en die verliezen hun baan als de prijs van energie voor hen wordt verhoogd.
De energie voor deze bedrijven nog meer te belasten is dus geen oplossing.
Doordat de prijs van energie in bijvoorbeeld in de VS al veel lager is als in
Nederland en de EU verdwijnen nu al investeringen naar de VS.