12 EU Commissarissen in plaats van 28 is voldoende

Dat zei Europa-journalist Jan Werts toen hij een niet nader gespecificeerd onderzoek citeerde tijdens  een lezing voor de Nederlandse Open Gespreksgroep. Zijn lezing had de titel ‘Zo zie ik Europa naar de knoppen gaan’. Een moedige zet want Werts sprak een beetje in het hol van de leeuw, gezien de vragen uit het publiek die een hoog gehalte aan eurocraten verraadde. Nou ja vragen, veelal waren het moeilijk te stoppen en soms emotionele pleidooien pro-Europa. Het valt ook niet mee als je je leven lang aan het papieren Europa-ideaal gesleuteld hebt en nu blijkt de werkelijkheid zo anders uit te pakken. Maar Werts bleef koelbloedig feiten aandragen tegenover deze meningen.

Ben je vóór of tegen Europa is voor mij een onzinnige vraag. Ik ben geboren in Europa. Ik leef, woon en werk er, dus ja, ik ben uiteraard voor ‘Europa’. Het probleem is dat iedereen iets anders onder deze term verstaat. Op het wereldtoneel kunnen we niet anders dan als Europa optreden, maar het gaat er om wat we ‘als Europa’ doen en hoe we dat organiseren. Zoals ik hier al uitlegde werkt een bestuur dat ver van de burger staat niet. De burger vervreemdt van dat bestuurlijk niveau, er is weinig controle en men voelt geen betrokkenheid. Er ontstaat een inefficiente regenteske cultuur dat het belastinggeld van de burger als een vast gegeven gaat beschouwen, in plaats van iets dat je waar moet maken. Eppink beschreef onlangs in DDS dat zijn werk in het EP voor 50% bestaat uit het bestrijden van onzin.Ook Werts wees op het probleem dat Europa vervreemdt van de burger. Hij heeft de wording van Europa vanaf het prille begin gevolgd maar ontwikkelde een meer kritische blik toen hij een aantal jaren in de VS ging werken, zo meldt Elsevier. Het Parlement zou minder in plaats van meer budget moeten vragen volgens Werts en zich niet met kleinigheden maar met hoofdzaken bezig houden. Ook twijfelde hij aan het overleven van de euro omdat de muntunie er gekomen is zonder de politieke unie. De politieke unie is kort gezegd de natte droom van Verhofstadt. De nationale regeringen verdwijnen en versmelten in één Europese regering. Nog korter: Berlusconi zou uw directe premier kunnen worden, of Hollande of Verhofstadt..

De ‘Brussels bubble’ is blijkbaar volgens EU normen geïsoleerd…
…want de realiteit dringt er bijna niet meer binnen. Wat ik schokkend vond aan de vragenronde was het navelstaren wat daaruit bleek. ‘Ze zegguh euh da we burocratisch zijn ma da zijn ze zelluf ook’ doelend op regionale overheden in Nederland. Tja, waar vergelijk je je mee. Geen voeling met de buitenwereld waar de eigenlijke slag plaats vindt. Europa is competitief op het wereldtoneel en daarmee welvarend, of het speelt in de marges en wordt armlastig. Schaliegas in de VS is niet een toekomstige dreiging die we in de bubble met wat bubbles eens grondig kunnen gaan bestuderen. Nee, de electriciteitsprijzen zijn nu al 4x lager in de VS. En om te zien of ‘we het hier nog goed hebben’ moet je niet om je heen kijken maar naar waar geïnvesteerd wordt: te weinig in Europa! Werts prees de compromis cultuur: ‘ze komen er altijd uit’. Dat is misschien beter dan oorlog, OK, maar om een sterk team voor het wereldtoneel te bouwen is meer ambitie nodig. Daarvoor zijn soms harde beslissingen nodig. Compromissen zijn vaak slap en meestal heel kostbaar. De compromis cultuur zorgt er bijvoorbeeld ook voor dat elk van de 28 landen zijn eigen Commissaris heeft, of er nu werk voor is of niet. Als je dat niet politiek maar rationeel invult kun je uiteraard met veel minder toe. De bekende onzinnige uitgaven passeerden ook de revue. Werts noemde de 230 miljoen euro die betaald zijn voor geluidswallen in Poolse weilanden. Het maandelijkse verhuiscircus naar Straatsburg dat 100 miljoen per jaar kost en met de vestiging Luxemburg meegerekend komen de extra huisvestingskosten op 200 miljoen euro per jaar. Als je deze onnodige kostenposten noemt dan halen veel eurocraten berustend hun schouders op; ‘zo werkt de EU politiek nu eenmaal’ bedoelen ze dan. Maar dat is nu juist het probleem. Dat gaat óók over hoe Europa (niet) functioneert en door over die problemen heen te stappen blijkt minachting voor de burger.

Koehandel van instituten weinig opgemerkte verspilling
De lijst verspillingen is lang, dat zijn geen toevallige foutjes maar structurele weeffouten. Hoe kun je die verspillingen uitleggen aan de burger? Of aan de MKB ondernemer die keihard moet werken om hun bedrijf rendabel te maken en die alle kosten vlijmscherp moet controleren. Belasting is een grote kostenpost en terecht wordt kritisch bekeken wat men daarvoor terugkrijgt. Het MKB speelt een belangrijke rol in de economie, onder andere als innovator. En ze betalen relatief veel belasting omdat ze zich geen legertje fiscalisten kunnen veroorloven om betaling te optimaliseren. Dat zijn ondernemers waar de Europese economie in belangrijke mate op drijft, maar hoe leg je hen deze verspilling uit. Het is niet te verdedigen dat bij de herverdeling van instituten een paar jaar geleden Berlusconi per sé het EU voedselinstituut naar Parma wilde halen. Hij kreeg zijn zin en daar staat nu een nieuw instituut in de middle of nowhere dat lastig te bereiken is. Terwijl Italië al een goed ingericht chemie-instituut had in Ispra op hetzelfde terrein als waar al een EU kernonderzoek centrum zit. In deze politieke koehandel moest Italië in ruil voor het voedselinstituut het chemie-instituut weer ontmantelen dat vervolgens in de laatste paar jaar in Helsinki weer uit de grond is gestampt. Inmiddels werken er een paar honderd ambtenaren die het dure Europese REACH beleid moeten implementeren. Deze instituten-deal is vreemd genoeg niet zo breed bekend geraakt, maar de vele verspillingen tonen de minachting en verwijdering van de burger, een essentiële zwakte van Europa.

Interne markt wordt verkocht als Europees succes maar is er nog lang niet
Terecht noemde Werts de interne markt als één van de hoofdpunten waar Europa zich op zou moeten concentreren. Hij noemde het als een succesfactor, maar de werkelijkheid is nog steeds ver van het doel verwijderd. De energiemarkt bijvoorbeeld is nog lang geen open markt. Het is een lappendeken van nationale regelingen en bovendien grijpt de overheid steeds meer in. Het Europese emissiehandel systeem is een extra belastingheffing om hernieuwbare energie te financieren. Deze emissierechten worden op een beurs verhandeld maar omdat ze te weinig opbrengen wordt er nòg eens ingegrepen. Nu Duitsland met de nieuwe regering ook om is heeft het Europees Parlement afgelopen week de back-loading goedgekeurd, het kunstmatig schaarser maken van emissierechten om de prijs op te drijven. Hoezo, interne ‘markt’?

In de lijst belangrijke zaken waar Europa zich volgens Werts op zou moeten concentreren noemde hij ook ‘het klimaat’. Daar ging hij verder niet op in, maar we kunnen daar kort over zijn natuurlijk. Het lijkt Werts duidelijk ontgaan te zijn dat ‘HET KLIMAAT’ nou juist ‘HET VOORBEELD’ is van verspilling van Europees belastinggeld. Ik vrees dat hij vooral de mainstream leest, dus het wordt hoog tijd voor hem om een paar blogjes te lezen hier op climategate.nl om zijn blikveld te openen voor nòg meer Europese gekte.