Ecogate: Rik Leemans stuurt ingezonden brief

Vandaag kregen wij toestemming van Rik Leemans van Wageningen UR, zijn ingezonden brief te plaatsen, naar aanleiding van de onthulling van foute citaties van wetenschappelijke literatuur in het hoofdstuk dat onder zijn medeverantwoordelijkheid valt.

Ik heb inmiddels 6 fouten gevonden in dit hoofdstuk, in Het Parool berichtte ik over één daarvan in de wetenschapsbijlage van afgelopen zaterdag. Het Parool meldde afgelopen vrijdag alvast een (te sterk) ingedikte aankondiging van het nieuws, dat vervolgens over het web ging rondzingen en in NOVA werd besproken.

Leemans is de hoofdauteur van hoofdstuk 4 werkgroep 2 over de impact van klimaatverandering op ecosystemen, ‘Ecosystems, their properties, goods and services’. Ik waardeer Leemans zijn toestemming omdat

• Wij een podium bieden voor open discussie met alle partijen
• Wij willen geen modder gooien maar feiten presenteren, en wanneer ik inhoudelijk fout zat laat ik me daar graag op aanspreken
• Oordeel zelf of Leemans ingaat op het nieuws : IPCC citeert de wetenschappelijke literatuur fout onder zijn medeverantwoordelijkheid, of de (door de krant rechtgezette) eindredactionele ruis waarover wij zaterdag al berichtten.

• Geachte Parool redactie,In de wetenschapsbijlage van zaterdag 6 februari heeft u een artikel over het IPCC en mijn rol daarin gepubliceerd dat aan precies dezelfde manco’s lijdt als door sceptici en hun aanhangers aan wetenschappers wordt verweten: het verstrekken van onjuiste informatie, het niet controleren van bronnen en het trekken van zeer tendentieuze conclusies. De belangrijkste inhoudelijke fouten zijn:

In de wetenschapsbijlage van zaterdag 6 februari heeft u een artikel over het IPCC en mijn rol daarin gepubliceerd dat aan precies dezelfde manco’s lijdt als door sceptici en hun aanhangers aan wetenschappers wordt verweten: het verstrekken van onjuiste informatie, het niet controleren van bronnen en het trekken van zeer tendentieuze conclusies. De belangrijkste inhoudelijke fouten zijn:

Ik was mede-auteur van het van het hoofdstuk ‘Ecosystemen en ecosysteem diensten” en niet “CO2 schade” want dat hoofdstuk bestaat niet. Ons hoofdstuk is geschreven door 29 experts en werd geleid door Dr. Fischlin (Zwitserland) en Dr. Midgley (Zuid Afrika). Allen zijn internationaal erkende experts op hun wetenschappelijke gebied. Mijn specifieke taak ging over bossen en adaptatie. Carol Turley (UK) was verantwoordelijk voor koraalriffen.

Er zijn in het hoofdstuk ongeveer duizend artikelen, boeken en rapporten geciteerd, waarvan 47 uit niet wetenschappelijke literatuur. Deze zogenaamde grijze literatuur komt meestal van gerenommeerde instituten, zoals Wereldbank, FAO en PBL, ministeries en andere organisaties. IPCC heeft duidelijke procedures om met zulke bronnen om te gaan. Zo moeten bijvoorbeeld van alle grijze publicaties een kopie worden gedeponeerd bij het IPCC secretariaat zodat iedereen deze bron kan inzien en op waarde beoordelen.

Tot deze grijze literatuur behoren ook de rapporten van WWF en Greenpeace, maar zeker niet om het belang of de mening van deze organisaties te dienen. WWF en Greenpeace vragen regelmatig wetenschappers om een rapport te schrijven over de nieuwste ontwikkelingen m.b.t. klimaatverandering om daar hun beleid op af te stemmen. Het WWF habitat rapport is geschreven door Dr. Malcolm, een kritische Canadese onderzoeker. Hij waarschuwde in dit rapport het WWF voor het veralgemeniseren van onderzoekresultaten uit regionale simulatiemodellen, en is als zodanig geciteerd in ons hoofdstuk. Het Greenpeace rapport geeft tezamen met andere wetenschappelijke publicaties aan dat koraalriffen een kwart van alle mariene soorten bevat. Dit is gangbare kennis, waarvoor het citeren van het Greenpeace rapport eigenlijk onnodig was, maar voor volledigheid is toegevoegd.

Daarnaast wordt gesteld dat een Greenpeace medewerker heeft meegeschreven aan het IPCC rapport. Het is maar hoe je het bekijkt: Bill Hare werkte vroeger inderdaad voor Greenpeace International, maar werkt sinds 2003 als senior onderzoeker bij een Duits onderzoeksinstituut. Hij publiceert in invloedrijke wetenschappelijke tijdschriften en daarom is hij door Duitsland als IPCC-auteur genomineerd. Daarnaast adviseert hij regelmatig overheden van ontwikkelingslanden en ook Greenpeace. Maar dat is toch niet verboden.

Tenslotte wordt er gerefereerd aan inderdaad het excellente onderzoek van Stefanie Reynaud uit 2003, dat echter helemaal niet gaat over bedreigingen van het Great Barrier Reef, maar over experimenten met koraalsoorten. Zij toont aan dat er negatieve effecten zijn van de interacties tussen CO2 als temperatuur. Verrassend aan haar onderzoek is inderdaad dat bij lagere temperaturen er geen CO2 effecten zijn, maar dat wordt door anderen later toegeschreven aan de relatief korte duur van haar experimenten. Op basis van deze en vele andere onderzoeken, heeft Carol Turley het ‘beste’ betrouwbaarheidinterval voor de verminderde kalkneerslag geschat als een vermindering van 20% tot 60%. Hierin zijn nog veel onzekerheden, want de waarden in de literatuur variëren van een toename van 5% tot een afname van 85%.

Ik sta nog steeds helemaal achter de conclusie van dit hoofdstuk dat de kwetsbaarheid van soorten en ecosystemen aangeeft. Bij een grotere opwarming kan de natuur zich steeds moeilijker aanpassen”. De politieke 2oC doelstelling die de wereldleiders zijn overeengekomen in Kopenhagen wordt door ons hoofdstuk wetenschappelijk onderbouwd. Een ieder die dit wil controleren, kan het hoofdstuk downloaden (www.ipcc.ch). Deze site geeft ook informatie over de verschillende procedures en toekomst plannen van het IPCC.

Met vriendelijke groet, Prof. Leemans

Reynaud et al
Leest u nu mijn blogs nog eens van klimaatfout 1, fout 2 en fout 3

De door Leemans aangehaalde eindredactionele slordigheden (ik schreef nergens dat Reynaud onderzoek deed bij het Great Barrier Reef) zult u in mijn aangeleverde bericht niet aantreffen. Wel erken ik hier als freelancer verantwoordelijkheid in de zin, dat je aangeleverde tekst zo helder en eenduidig moet zijn dat ter redactie bij het inkorten geen misinterpretaties ontstaan. Maar ik wil zeker Het Parool niet afvallen, ze hebben tenminste het lef om het nieuws te brengen. En het nieuws blijft als een huis staan

Want lees nu de conclusie van Stephanie Reynaud in Global Change Biology.Deze studie citeerden de auteurs van hoofdstuk 4 (Carol Turley) om aan te geven dat bij een verdubbeling van CO2 de aanmaak van kalk door koraal met 20 tot 60 procent afneemt

• We show here that CO2 partial pressure (pCO2) and temperature significantly interact on coral physiology. The effects of increased pCO2 and temperature on photosynthesis, respiration and calcification rates were investigated in the scleractinian coral Stylophora pistillata. Cuttings were exposed to temperatures of 25°C or 28°C and to pCO2 values of ca. 460 or 760 atm for 5 weeks.

 

• The contents of chlorophyll c2 and protein remained constant throughout the experiment, while the chlorophyll a content was significantly affected by temperature, and was higher under the ‘high-temperature–high-pCO2’ condition. The cell-specific density was higher at ‘high pCO2’ than at ‘normal pCO2’ (1.7 vs. 1.4).The net photosynthesis normalized per unit protein was affected by both temperature and pCO2, whereas respiration was not affected by the treatments. Calcification decreased by 50% when temperature and pCO2 were both elevated.

Calcification under normal temperature did not change in response to an increased pCO2. This is not in agreement with numerous published papers that describe a negative relationship between marine calcification and CO2.

The confounding effect of temperature has the potential to explain a large portion of the variability of the relationship between calcification and pCO2 reported in the literature, and warrants a re-evaluation of the projected decrease of marine calcification by the year 2100.

Nu stelt Leemans in verweer dat

1. de studie van Reynaud goed was
2. toch niet zo goed want te kort uitgevoerd en haar conclusie zal dus wel niet kloppen

Dus waarom citeer je Reynaud dan om de claim te rechtvaardigen dat koraal bij verdubbeling van CO2 tot 60 procent slechter haar structuur opbouwt met kalk? Terwijl Reynaud dus een slecht uitgevoerde excellente studie levert die een tegengestelde conclusie geeft? En die 60 procent komt volledig uit de lucht vallen.

Riooljournalist
Ook wist Leemans dat ik zijn eigen specialisme ken, vorige week dinsdag mailde ik nog in afwachting op antwoord:

Datum: Wed, 03 Feb 2010 13:22:35 +0100 [03-02-10 13:22:35 CET]
Van: Rypke@rypkezeilmaker.nl
Aan: rik.leemans@wur.nl
Onderwerp: uw visie op reviewproces hfdstk4 WG2 AR4
Headers: Alle headers weergeven
Geachte heer Leemans

U ontvangt deze mail omdat ik onderzoek doe voor een verhaal over het reviewproces binnen
het IPCC en de keuze voor literatuur die wordt geciteerd. Aanleiding is oa de diverse
‘gates’uit WG2 en WG3

Ook in het hoofdstuk waarin u lead author bent, wordt grijze literatuur geciteerd en
gekleurde literatuur (bv greenpeace)gebruikt, naast en tussen de peer-reviewed publicaties

Nu betreft dit vooralsnog vooral de ecologische deelgebieden die niet uw
onderzoeksspecialiteit zijn, maar toch ben ik benieuwd naar uw visie op

a. de zorgvuldigheid van citeren in het ‘eigen’hoofdstuk.
b. de onderlinge verantwoordelijkheid, controle van collega’s deelgebieden, wanneer een
collega een fout maakt en deze komt naar buiten treft dat de integriteit van het hele
hoofdstuk (?), met name in een mediacratie

Ik bel u later op de dag nog even hierover

vriendelijke groet

Rypke Zeilmaker
Nature/Sciencejournalist

Excuses voor mijn (te) uitgebreide verweer, maar mensen als Willem Turkenburg van de Universiteit Utrecht namen al termen in de mond als ‘riooljournalistiek’

Gedetacheerd
Bill Hare is wel degelijk nog volledig in dienst van Greenpeace als klimaatadviseur. Dat hij sinds 2003 bij het PIK is gedetacheerd verandert niets aan het feit dat de milieuorganisatie zijn salaris betaalt. Over Hare en zijn invloed op het IPCC-rapport brengen we later nog meer onthullingen.